حساسیت (پزشکی)

حساسیّت (پزشکی)(allergy)

 

(یا: آلرژی) واکنش شدید بدن در برابر ورود مادۀ خارجی بی‌خطر (مادّۀ حساسیت‌زا یا آلرژن)، بیش از حد مکانیسم دفاع ایمنی طبیعی. علایم آلرژی با آزادشدن مواد فعال از یاخته‌ها در پی واکنش دستگاه دفاع ایمنی بدن در برابر مادّۀ حساسیت‌زا بروز می‌کند. مواد فعال عبارت‌اند از هیستامین۲، سروتونین، مادّۀ واکنش‌دهندۀ کُند، و برادی‌کینین. آزادشدن هیستامین دو اثر فیزیولوژیک مهم دارد: اولاً، این ترکیب باعث نشت مایع از رگ‌های کوچک خونی و ورود آن به بافت‌ها می‌شود. این اثر ممکن است به‌حدی شدید باشد که باعث افت شدید فشار خون و بیهوشی شود که به شوک آنافیلاکتیک موسوم است. ثانیاً، هیستامین موجب انقباض عضلات صاف، مثلاً در شش‌ها، می‌شود. تب یونجه در تابستان به‌علت حساسیت به گردۀ یک یا چند نوع گیاه بروز می‌کند. بسیاری از مبتلایان به بیماری آسم به انواع خاصی از گرد و غبار یا میکروارگانیسم‌های موجود در مو یا پر حیوانات حساس‌اند. انواع گوناگون حساسیت علایم متفاوت دارند. تماس با داروها، مواد آرایشی یا مواد شویندۀ خانگی در برخی از افراد واکنش‌هایی پوستی، مثل درماتیت، ایجاد می‌کند. عده‌ای دیگر تحت تأثیر مواد حساسیت‌زای غذاها دچار دل‌به‌هم‌خوردگی می‌شوند. واکنش حساسیتی شدید ممکن است به بروز شوک شدید بیانجامد. ضدهیستامینها و استروئیدها از جمله داروهایی‌اند که برای مهار علایم حساسیت به‌کار می‌روند.

 

---