حسنک وزیر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حَسَنک وزیر ( ـ۴۲۲ق)

حسنک وزیر
درگذشت ۴۲۲ق
ملیت  ایرانی
شغل و تخصص اصلی  ادیب و وزیر
لقب سیدالکفاه

(شهرت ابوعلی حسن بن محمّد بن میکال، ملقب‌ به‌ سیدالکُفاه) ادیب‌ و وزیر محمود غزنوی‌. حسنک از خاندان‌ میکائیلیان‌ نیشابور و‌ در جوانی‌ ملازم‌ سلطان‌ محمود غزنوی‌ و در سفر و حضر همیشه‌ با او بود. آنگاه‌ که‌ سلطان‌ بر تخت‌ نشست‌، حسنک‌ به‌ امارت‌ نیشابور انتخاب‌ گردید و بر اثر‌ ابراز کفایت‌ و لیاقت‌ در کار خویش‌، دیوان‌ غزنه‌ نیز به‌ او سپرده‌ شد. در ۴۱۶ق، پس‌ از عزل‌ احمد بن حسن میمندی‌، محمود پس‌ از رایزنی‌ با مقربان‌ دربار، او را به‌ وزارت‌ خویش‌ برگزید. وی‌ تا مرگ‌ سلطان‌ محمود و نیز در زمان‌ محمد بن‌ محمود غزنوی‌ عهده‌دار آن‌ سمَت‌ بود و از امیرمحمد در مقابل‌ مسعود، برادر دیگر سلطان‌، حمایت‌ می‌کرد، تا جایی‌ که‌ موجبات‌ رنجش‌ مسعود (ولیعهد) را فراهم‌ آورد. چنان‌که روزی گفته‌ بود: «من‌ آنچه‌ می‌کنم‌ به‌ فرمان‌ خداوند خود می‌کنم‌، اگر وقتی‌ مُلک‌ به‌ تو رسد، حسنک‌ را بر دار باید کرد». سرانجام‌ مسعود غزنوی‌، با سعایت‌ ابوسهل‌ زوزنی‌، حسنک‌ وزیر را به‌ بهانۀ‌ قرمطی‌‌بودن‌ و رابطه‌ با فاطمیان‌ مصر به‌دار آویخت‌. پیکر او هفت‌ سال‌ بر دار بود تا این‌که‌ به‌ دستور خلیفه‌ پایین‌ کشیده‌ و دفن‌ شد. حسنک‌ مردی‌ مال‌اندوز بود و در مدتی‌ که‌ وزارت‌ کرد، سخت‌ ثروتمند شد. در تاریخ بیهقی، با نثری شیوا و دلکش داستان بر دار کردن او بیان شده است که از نمونه‌های درخشان نثر فارسی است.