حسگر مجاورتی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حسگر مجاورتی[۱] بدون نیاز به تماس فیزیکی با جسم و تنها با قرارگیری اشیاء مختلف در مجاورتِ حسگر، توانایی ردیابی آنها را دارد. فرآیند تشخیص از طریق انتشار امواج الکترومغناطیسی یا امواج مادون قرمز، نور و صدا صورت می‌پذیرد که حسگر با بررسی تغییرات محیطی و امواج بازگشتی، وجود یا عدم وجود اجسام را تشخیص می‌دهد. این حسگر، با توجه به ویژگی‌های آن شی مورد نظری که قصد رهگیری آن را در شرایط مختلف داریم، شامل انواع زیر می‌شود:

  • حسگر مجاورتی القایی
  • حسگر مجاورتی خازنی
  • حسگر مجاورتی فتو الکتریکی
  • حسگر مجاورتی اولتراسونیکی


حسگر مجاورتی القایی

این حسگر تنها توانایی شناسایی اجسام فلزی را دارد؛ زیرا از طریق ایجاد یک میدان مغناطیسی، به دلیل وجود یک ساختار فلزی، تغییراتی در خصوصیات میدان شکل می‌گیرد. لازم به ذکر است که فاصله‌ی جسم از حسگر نیز در ردیابی آن موثر است؛ فلزاتی مانند استیل و آهن، محدوده شناسایی بالاتری نسبت به آلومینیوم و مس دارند. از جمله کابردهای صنعتی حسگر مجاورتی القایی، می‌توان به تشخیص ظروف فلزی در خط تولید صنایع غذایی و نوشیدنی اشاره نمود.


حسگر مجاورتی خازنی

حسگر مجاورتی خازنی، محدودیتی در ردیابی نوع هدف ندارد و قابلیت شناسایی اجسامی از جمله شیشه، پلاستیک، آب، چوب و فلزاتی که توانایی حمل بار الکتریکی را دارند و در محدوده 5 الی 40 میلی‌متری قرار گرفته‌اند را داراست. از جمله مزیت‌های این نوع از حسگرهای مجاورتی می‌توان به تنظیم میزان حساسیت و قابلیت رهگیری هدف از پشت یک سطح شیشه‌ای اشاره نمود. یکی از کاربردهای متداول این حسگر در صنعت، تشخیص سطح مایع موجود در مخازن یا ظروف است.


حسگر مجاورتی فتوالکتریک

این حسگر از دو بخش ساطع‌کننده (یا فرستنده) و بازتاب‌دهنده (یا گیرنده) امواج مادون قرمز تشکیل شده است که در مقابل هم قرار می‌گیرند. زمانی حسگر قادر به تشخیص یک شی خواهد بود که آن شی، به عنوان یک مانع در میان این دو بخشِ حسگر قرار می‌گیرد و مانع از بازتاب امواج ساطع‌شده می‌گردد. یکی از ویژگی‌هایی که سبب تمایز این نوع حسگر مجاورتی از سایر موارد شده است، توانایی آن در شناسایی اجسام در فاصله‌ای دورتر از 60 متر است. شمارش قطعات یا تشخیص وجود یا عدم وجود یک قطعه، یکی از چندین موارد استفاده‌ی صنعتی این حسگر است. یک نمونه از این حسگر که امروزه همیشه همراه ماست، حسگر مجاورتی فتوالکتریک تعبیه‌شده در قسمت بالایی تلفن‌های همراه است که از طریق ساطع‌کردن امواج الکترومغناطیسی، وجود شی در نزدیکی آن را تشخیص می‌دهد. خاموش‌شدن صفحه تلفن همراه در هنگام مکالمه، در حالی که نزدیک به صورت قرار گرفته، توسط همین حسگر انجام می‌پذیرد که کاهش مصرف انرژی و عدم ارسال پیام‌های ناخواسته در حین مکالمات، از جمله مزیت‌های حسگر مجاورتی فتوالکتریک است.


حسگرهای مجاورتی اولتراسونیکی

به منظور آشنایی کامل با این نوع از حسگرهای مجاورتی، می‌توانید به صفحه حسگر اولتراسونیک مراجعه نمایید.


  1. proximity sensor