حوا

حَوّا (Eve)

 

در عهد عتیق، نخستین زن، همسر آدم (و مادر هابیل و قابیل و شیث). شیطان در هیئت ماری او را به خوردن میوۀ ممنوعه از درخت معرفت خیر و شر اغوا کرد و سپس حوا نیز آدم را به خوردن آن وسوسه کرد که باعث رانده‌شدن هردو از بهشت عَدْن شد. دو روایت از قصۀ آفرینش در کتاب مقدس وجود دارد. در یکی حوا هم‌زمان با آدم آفریده می‌شود، در دیگری از دندۀ آدم خلق می‌شود. در متون عبری مشهور به میدراش، نخستین همسر آدم لیلیت است (و فرزندان او به همسری پسران حوا، هابیل و قابیل، درمی‌آیند). در قرآن، ضمن بیان داستان آفرینش آدم، به خلقت حوا نیز اشاره می‌شود امّا او را نه از دندۀ آدم (یا دندۀ چپ آدم) بلکه از جنس آدم معرّفی می‌کند: همۀ شما را از یک پدر آفریدیم و جفت آن پدر را از جنس خود او قراردادیم» (نساء، ۱) از سوی دیگر، آن‌جا که وسوسۀ شیطان مطرح می‌شود، قرآن تصریح می‌کند که: شیطان «آن دو» را وسوسه کرد و «آن دو» را به فریب راهنمایی کرد و در برابر «هر دو» سوگند یاد کرد که جز خیر آن‌ها را نمی‌خواهد (اعراف، ۲۰ـ۲۲) قرآن نه حوا را به‌عنوان مسئول اصلی معرفی می‌کند و نه او را از حساب خارج می‌کند. مفسران از این آیات نتیجه گرفته‌اند که اولاً زن و مرد هر دو از یک طینت و سرشت‌اند و نظریه‌های تحقیرآمیز نسبت به زن از لحاظ سرشت و طینت، از دیدگاه قرآن باطل است؛ ثانیاً، از نظر قرآن جنس زن از این اتهام که عنصر وسوسه و گناه است، مبرّاست. نیز ← آدم

 

---