حکمی، محمد مکی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حکمی، محمد مکی (  - 1976)   Mohammad Makki Al-Hakami


سیاستمدار و دولتمرد یمنی. در دهه‌ی 1910م به دنیا آمد. پدرش یحیی زکریا پس از اختلاف ادریسیان بر سر حکومت به عدن تبعید شد، اما محمد مکی که در آن هنگام جوانی پرشور بود جای پدر را در این منازعات گرفت. زمانی که حسن بن علی ادریسی معاهده‌ی مکه را با ملک عبدالعزیز آل سعود امضا کرد، محمد مکی به عنوان شخصیتی مؤثر و برجسته مطرح شد. وی دریافته بود که‌ این معاهده مقدمه‌ای قطعی برای استیلای آل سعود بر مناطق تحت حاکمیت ادریسی‌هاست و از این رو از ابتدا با معاهده‌ی مکه مخالفت ورزید. به زودی جنگی سخت میان عربستان سعودی و یمن بر سر مناطق تحت حاکمیت ادریسی‌ها درگرفت که محور آن منطقه‌ی مخلاف (استان) سلیمانی بود. این جنگ ویرانی گسترده‌ای بر جای گذاشت. پس از هجوم سعودی‌ها، حسن بن علی ادریسی سازماندهی و بسیج نیروها برای مقاومت در مقابل متجاوزان سعودی را به محمد مکی سپرد. حکمی با این که جوان بود و تجربه‌ی چندانی نداشت، کوشید نیروهای نظامی سعودی را از جیزان بیرون براند و راه آنها را که به صبیا هجوم آورده بودند سد کند. اما ارتش سعودی با تجهیزات و اسلحه‌ی جدیدی که از انگلیس دریافت کرده بودند، پیشروی کردند. انگلیسی‌ها از افزایش قدرت امام یحیی که با استعمار انگلیس برای باز پس‌گیری عدن می‌جنگید هراس داشتند. پسر امام یحیی، محمد البدر، وعده‌ی کمک داده بود اما مرگ ناگهانی او و کوتاهی کردن پدرش و برتری نظامی نیروهای سعودی ورق را به نفع سعودی‌ها برگرداند. محمد مکی همراه نیروهایش به منطقه‌ای در کوه‌‌های غربی، که بخشی از سرزمین دولت ادریسی بود، عقب‌نشینی کرد. در سال 1933 پس از انضمام منطقه‌ی تحت حاکمیت ادریسیان به عربستان، بر اساس توافقنامه‌ی طایف، ادریسیان و همه‌ی اتباع دولتشان به عربستان منتقل شدند. اما محمد مکی با وساطت برخی در یمن ماندگار شد و به استانداری حُدیده رسید. پس از پیروزی انقلاب جمهوری‌خواهان نیز حکمی مناصب اداری مهمی، از جمله استانداری إب، را بر عهده گرفت.