خاتون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

خاتون

واژه‌ای جغتایی به معنی بانوی عالی‌تبار، از القاب زنان و دختران خان و خاقان. این واژه رفته‌رفته با واژۀ خانم مترادف شده است. پیشینۀ کاربرد خاتون در زبان ترکی جغتایی بسیار دیرپاست و حتی در دورۀ ساسانیان نیز به زن خاقان اطلاق می‌‌شده است. لفظ خاتون در ترجمۀ تاریخ طبری، بارها آمده است. برخی از زنان مشهور در تاریخ دودمان‌های شاهی اسلامی، تنها به نام خاتون مشهورند و تاریخ‌نگاران گویا نام ایشان را نمی‌دانسته‌اند یا ننوشته‌اند. خاتون در زبان عربی به همین شکل مانده و جمع آن را خواتین می‌آورند. ترکیباتی چون خاتون عرب، خاتون کاینات، خاتون مطلق و خاتون قیامت در میان مسلمانان شیعه ایرانی، کنایه از حضرت فاطمه زهرا (س) است.