خرگوش
خرگوش (rabbit)
نام هر یک از چند جنس پستانداران[۱] جهندۀ[۲] راستۀ خرگوش[۳]. با خرگوش‌های صحرایی[۴]، خانوادۀ خرگوش[۵] را تشکیل می‌دهند. خرگوش‌ها به واسطۀ بدن لخت، بچه‌های نیازمند به مراقبت، و نیز به واسطۀ زندگی در نقب از خرگوش‌های صحرایی متمایز می‌شوند. خرگوش برّ قدیم[۶] Oryctolagus cuniculus از نواحی جنوبی اروپا و افریقای شمالی منشأ گرفته، و اکنون در سراسر جهان پراکنده شده است. این جانور برای استفاده از گوشت و خزش تکثیر می‌شود. معمولاً برای به‌دست آوردن خز گران‌تر عمل‌آوری صورت می‌گیرد. خرگوش در نقب‌هایی که از داخل به هم متصل‌اند، و «کانال‌های تودرتو» خوانده می‌شوند زندگی می‌کند. از این نظر با دم‌پنبه‌ای[۷] جنس Sylvilagus، که سیزده گونۀ آن بومی امریکای شمالی و جنوبی‌اند، متفاوت است. خرگوش معمولی به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری است. گوش‌هایی طویل و پاهایی سازش‌یافته برای دویدن و جست‌زدن دارد. دندان‌های جلویی این جانور بزرگ است. طول خرگوش ممکن است به ۴۰سانتی‌متر برسد. هر ماده می‌تواند در سال چندین بچه به‌دنیا بیاورد. خرگوش در قرن ۱۱م به انگلستان وارد شد. سبب آن بود که گوشت این جانور لذیذ بود. بعدها جمعیت‌شان بسیار زیاد شد و در ۱۹۵۳، به منظور کنترل بیولوژیکی جمعیت آن‌ها، ویروس بیماری راسته چکش‌ماهیان[۸] را نشر کردند. در اکتبر ۱۹۹۵، مشخص شد ویروس مرگباری در استرالیا انتشار یافته است که تحت شرایط دقیق حفاظتی در جزیرۀ واردانگ[۹] آزمایش شد. ماه بعد، کالسی ویروس خرگوش[۱۰]، موسوم به بیماری خون‌ریزی خرگوش، تعداد زیادی خرگوش را در نواحی جنوبی استرالیا از بین برد. در ۱۹۹۶، این ویروس را به‌عمد در تمام استرالیا منتشر کردند و سپس برای تخریب مناطقی که خرگوش نگهداری می‌شد از بولدوزر استفاده کردند. بنابه گزارش‌های رسمی (مارس ۱۹۹۷)، موفقیت انتشار کالسی ویروس خرگوش از آنچه که انتظار می‌رفت کمتر بود. این ویروس در ۳۵۰ منطقه پخش شد، درحالی‌که فعالیت ویروسی فقط در ۹۰ منطقه مشاهده شد. در ایران، خرگوش دیده نشده است. اما خرگوش صحرایی[۱۱] Lepus Capensis یافت می‌شود. این جانور کلاً شبگرد است و از بیشتر قسمت‌های گیاه، یعنی ریشه، شاخه، برگ، و جوانه تغذیه می‌کند.