خطیب تبریزی، یحیی (تبریز ۴۲۱ـ بغداد ۵۰۲ق)

یحیی خطیب تبریزی;
زادروز	تبریز ۴۲۱ق;
درگذشت	بغداد ۵۰۲ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	ادیب، نحوی و شارح
آثار	شروح و تفاسیری بر اشعار کهن (ازجمله معلقات، لامیه منسوب به شنفرا)
گروه مقاله	ادبیات عربی، زبان شناسی و ترجمه

ادیب، نحوی و شارح ایرانی، عالم فقه‌اللغۀ عربی. زادگاهش را به‌قصد آموختن علم حدیث و لغت ترک کرد و نزد ابوالعلای معرّی، عبدالقاهر جرجانی و خطیب بغدادی درس خواند. مدتی در قاهره تدریس کرد و سپس به بغداد رفت و تا عمر داشت استاد نظامیۀ بغداد بود. یاقوت حموی در معجم‌الادباء او را مردی خوش‌پوش و شراب‌خوار معرفی کرده است که عادت او هرگز به شهرت علمی وی لطمه نزد. مشهورترین شاگردش جوالیقی است. شروح و تفاسیری بر شعر کهن، ازجمله معلّقات، لامیۀ منسوب به شنفرا، حماسۀ ابوتمّام، دیوان متنبّی، و سقط‌الزند ابوالعلای معری نوشته است، اما با نحو و لغت الفتی بیشتر داشت. آثاری نیز در بدیع، نحو، لغت و تفسیر قرآن داشته که یا مفقود شده، یا در شمار کتب خطی موجود است.