خلبان خودکار
خلبان خودکار (automatic pilot)
ابزار کنترلکنندهای که هواپیما را در حال پرواز بهصورت خودکار در مسیر، ارتفاع، و سرعت معیّن هدایت میکند. خلبان خودکار از مجموعهای از ژیروسکوپ[۱]ها (ترازنما) تشکیل شده است که مرجع تعیین مسیر هواپیمایند. حسگر[۲]ها هرگونه انحراف هواپیما از مسیر را تشخیص میدهند و با ارسال علایمی به سطوح کنترل، شامل شهپر[۳]ها، بالابر[۴]ها، و سکان[۵]، حرکت آنها را اصلاح میکنند. خلبان خودکار[۶] در موشک[۷] هم بهکار میرود. اکثر هواپیماهای مسافربری با خلبان خودکار، که خودخلبان[۸] یا ژیروخلبان[۹] نیز نامیده میشود، بهخوبی پرواز میکنند. لارنس اسپری[۱۰]، مدیر امریکایی، نخستینبار در ۱۹۱۲ از ژیروسکوپ برای ایجاد افق مصنوعی استفاده کرد. این ابزار در ۱۹۲۴ وارد خط تولید شد و کمی بعد، برای افزایش ثبات، آن را به کنترلهای هواپیما افزودند. بعدها ژیروسکوپهای دیگری نیز برای کنترل ارتفاع و مسیر به آن افزوده شدند. در دهۀ ۱۹۳۰ نخستین خلبان خودکار پنوماتیک عرضه شد.