داستان کوتاه
داستان کوتاه (short story)
داستانی غالباً بین ۵۰۰ تا ۱۰هزار کلمه، که معمولاً روایت واقعه یا ماجرایی یگانه، با شخصیت‌های معدود است. دربارۀ حجم داستان کوتاه گفته‌اند باید به‌اندازه‌ای باشد که بتوان آن را در یک نشست خواند. داستان کوتاه به‌صورت غیرمستقل از قدیم در ادبیات شرق و غرب سابقه داشته است. داستان‌های هزارویک‌شب و فرج بعد از شدت از این نوع‌اند؛ در دوران رنسانس، داستان‌های کوتاه دکامرون از بوکاچیو خوانندگان بی‌شمار داشت، اما با ظهور رمان، اقبال مردم از داستان‌های کوتاه روبه کاهش نهاد. در اوایل قرن ۱۹ با ابداع «سالنامه» در آلمان و سپس اقتباس آن در انگلستان، بار دیگر داستان کوتاه، این‌بار به‌صورت ژانری مستقل، احیا شد. از برجسته‌ترین نویسندگان داستان کوتاه، گی دو موپاسان فرانسوی است که داستان گردنبند او شهرتی جهانی دارد. این گونۀ داستانی در امریکا به اوج شکفتگی رسید؛ خاصه آثار ادگار آلن پو بر نویسندگان اروپایی نیز تأثیر بسیار گذاشت. آنتون چخوف، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان داستان کوتاه در تاریخ است. اُ. هِنری، همینگوی و سامرست موام در شمار بهترین آفرینندگان داستان‌های کوتاه‌اند. در ایران، نوشتن داستان در این قالب، با مجموعۀ یکی بود یکی نبود (۱۳۰۱ش) محمدعلی جمال‌زاده آغاز شد. در این کتاب نویسنده نخستین‌بار زبان مردم عادی کوچه و بازار را در ادبیات داستانی به‌کار گرفت، که خود سرآغاز تحوّلی شگرف در حیات داستان‌نویسی معاصر ایران شد. پس از جمال‌زاده شماری دیگر از نویسندگان ایران، ازجمله صادق هدایت، بزرگ علوی، جلال آل احمد، صادق چوبک، غلامحسین ساعدی، احمد محمود و ابراهیم گلستان هریک به تجربه‌هایی تازه در زمینۀ داستان کوتاه دست یافتند و افق‌های نوینی فراروی نویسندگان نسل بعد از خود گشودند.