دانشنامه علایی
دانشنامۀ علایی
تألیف ابن‌سینا، کتابی به فارسی، در منطق و فلسفه. مؤلف این اثر را به خواهش علاءالدولۀ کاکویه نوشته است. در پی ازبین رفتن بخش ریاضی کتاب، جوزجانی به نگارش دوبارۀ آن بر طبق سایر آثار ریاضی ابن‌سینا مبادرت کرد. این اثر مشتمل بر هفت بخش است: منطق؛ علم برین (الهیات)؛ علم زیرین (طبیعیات)؛ اوقلیدس (هندسه)؛ هیئت (مجسطی)؛ حساب (ارثماطیقی) و موسیقی. این اثر که گویا تنها اثر جامع فارسی برجای‌ماندۀ ابن‌سینا است، دربردارندۀ واژگان فارسی متعدد در ازای اصطلاحات فلسفی است و از این‌رو به‌منزلۀ یکی از سرآغازهای کاربرد واژگان اصطلاحی فارسی همواره مورد توجه بوده است. بخش منطق، الهیات و طبیعیات این اثر نخستین‌بار در حیدرآباد (۱۳۰۹ق) و بعدها بخش منطق و الهیات آن به تصحیح احمد خراسانی به‌چاپ رسید (۱۳۱۵ش). در ۱۳۳۱ش و به مناسبت هزارۀ ابن‌سینا بخش‌های الهیات و طبیعیات و ریاضیات دانشنامۀ علایی، به‌ترتیب به کوشش محمد معین، سید محمد مشکوة و مجتبی مینوی به‌چاپ رسید.