دخیل بستن

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دخیل‌بستن

دخيل‌بستن

عملِ گره‌زدنِ‌ تکه‌ای پارچه، یا نخ بر درخت، ضریحِ امامزاده‌ها، یا هر آنچه مقدس و نظرکرده به‌شمار می‌رود، برای حاجت‌خواهی. از یافته‌های باستان‌شناسی چنین برمی‌آید که عمل دخیل‌بستن در مکان‌های مقدس باستانی، پیش از اسلام نیز رواج داشته است. تقریباً در هر گوشه و کنار ایران درختی، تخته‌سنگی، امامزاده یا سقاخانه‌ای هست که مردمان به حاجتی بر آن دخیل بسته‌اند. برخی به‌جای گره‌زدن پارچه بر درختانِ اغلب کهنسال، بر آن‌ها میخ می‌کوبیدند. علت دخیل‌بستن بر درختان، مقدس شمردن آن‌ها بود، زیرا درختان کهنسال، به‌سبب کم‌آبی، دیمی رشد می‌کردند و این روییدن و قد کشیدن، از نظر مردم، غیرعادی و احیاناً معجزه تلقی می‌شد. در تهران، مشهورترین مکان‌های دخیل بستن، جز طارمیِ سقاخانه‌ها که بدان از دیرباز دخیل می‌بستند، دو چنار بود، یکی در حیاط امامزاده یحیی و دیگری در حیاط امامزاده صالح. درختان یا بناهایی که با پاره‌ پارچه‌های رنگ‌به‌رنگ پوشیده شده‌اند، نظر بسیاری از سفرنامه‌نویسان فرنگی را به خود جلب کرده است.