دریفوس، قضیه
درِیْفوس، قضیۀ (Dreyfus affair)
رسوایی قضایی و سیاسی در فرانسه از ۱۸۹۴ تا ۱۹۰۶. آلفرد دریفوس[۱] (۱۸۵۹ـ۱۹۳۵) افسر یهودی ارتش فرانسه به اشتباه به جاسوسی برای آلمانی‌ها متهم شد و به‌رغم اعتراض و اصرار شدید وی در بی‌گناهی خود، او را به حبس در جزیره «ابلیس» محکوم کردند. در ۱۸۹۷ پرونده بار دیگر به‌جریان افتاد. در ۱۸۹۸ امیل زولا[۲] مقالۀ معروفِ من متهم می‌کنم[۳] را به طرفداری از دریفوس نوشت. طرفداران دریفوس ازجمله روشنفکران، اصلاح‌طلبان و جمهوری‌خواهان در مقابل سلطنت‌طلبان، نظامیان، ملی‌گرایان افراطی و کلیسای کاتولیک قرار گرفتند. در نهایت این ماجرا به اثبات بی‌گناهی دریفوس منجر شد. قضیۀ دریفوس و اختلاف بر سر بی‌گناهی یا گناهکاری او به حدی شدید بود که جامعه فرانسه را به مدت ۱۰ سال دچار انشقاق کرد. مخالفان دریفوس مصالح عالیه کشور را مطرح می‌کردند و معتقد بودند حتی اگر دریفوس بی‌گناه هم باشد نباید رأی اولیه را نقض کرد، چون وجهۀ ارتش صدمه می‌بیند. موافقان او برعکس بر اصل محاکمه عادلانه تکیه می‌کردند، ولی عمده هدف آن‌ها بی‌اعتبار کردن دولت دست راستی وقت و طرفداران محافظه‌کار آن بود.