دزیرژینسکی، فلیکس (۱۸۷۷ـ۱۹۲۶)

فلیکس دزیرژینسکی Feliks Dzerzhinsky
زادروز	۱۸۷۷م
درگذشت	۱۹۲۶م
ملیت	روسی
شغل و تخصص اصلی	سیاستمدار
شغل و تخصص های دیگر	بنیادگذار پلیس مخفی چکا
گروه مقاله	انقلاب ها و انقلابیون

دِزیرْژینْسْکی، فِلیکس (۱۸۷۷ـ۱۹۲۶)(Dzerzhinsky, Feliks)

دِزيرْژينْسْکي، فِليکس

انقلابی روسی، لهستانی‌تبار. بنیادگذار پلیس مخفی چِکا و پیشاهنگ کاگ‌ب. در خانواده‌ای اشرافی در مینسک به‌دنیا آمد که در بلاروس کنونی واقع است و آن زمان بخش لهستانی امپراتوری روسیه بود. در ۱۸۹۵ به حزب سوسیال دموکرات لهستان و لیتوانی پیوست. به اتهام آشوبگری سیاسی به سیبری تبعید شد، اما در جریان انقلاب فوریه ۱۹۱۷ آزاد شد. پس از این، حضور سیاسی عمدۀ او در جنبش انقلابی روس بود. در مقام عضو کمیتۀ مرکزی حزب بلشویک، یکی از سازمان‌دهندگان انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ بود. درخلال جنگ داخلی که به‌ دنبال این واقعه آغاز شد، مسئولیت ضدجاسوسی و خرابکاری را برعهده گرفت. درست پس از انقلاب، چکا را تأسیس کرد که تا زمان مرگ رئیس آن بود. پس از جنگ داخلی، کمیسر ترابری در ۱۹۲۱ و رئیس شورای عالی اقتصاد در ۱۹۲۴ شد؛ این شورا می‌کوشید راهی میانه بین صنعتی‌شدن سریع و نگرش آشتی با کشاورزان بیابد که مبتنی بر «سیاست جدید اقتصادی» بود.