دش خوانی
دُش‌خوانی (dyslexia)
(یا: بدخوانی) اختلال کارکرد مغز در ساخت و تعبیر اطلاعات نوشتاری. مردم آن را کوری واژه می‌نامند. برای افتراق دش‌خوانی از اختلالات اکتسابی خواندن و نوشتن، آن را به دو نوع اختصاصی و تکوینی[۱] (تکاملی) توصیف می‌کنند. در این حالت، فرد از نظر خواندن و نوشتن توانایی ضعیفی به دست می‌آورد، در حالی که ممکن است در سایر زمینه‌ها، مثل ریاضیات، بسیار توانا باشد. در حالت مشابه، یا دش‌شماری[۲] (بدشماری)، فرد توانایی کارکردن با اعداد و ارقام ندارد. دُش‌خوانی اکتسابی[۳] براثر صدمات یا بیماری‌های مغزی ایجاد می‌شود. در ۱۹۹۶، پژوهشگران علوم‌شناختی انگلستان نشان دادند که دش‌خوانی ممکن است ناشی از عدم برقراری ارتباط بین نواحی بروکا[۴] و ورنیکه[۵] باشد. این دو ناحیه در پردازش زبان دخالت دارند و بخشی از مغز با نام اینسولا[۶] آن‌ها را به هم متصل می‌کند. فعالیت مغزی افراد دچار دش‌خوانی و افراد سالم را با توموگرافی انتشار پوزیترون (پی ایی تی)[۷] بررسی کرده‌اند. در افراد سالم هنگام آزمون‌های زبان‌شناسی هر سه ناحیه فعال‌اند، ولی در مبتلایان به دُش‌خوانی، اینسولا غیرفعال می‌ماند و نواحی بروکا و ورنیکه مجزا عمل می‌کنند. در ۱۹۹۴، محققان امریکایی بروز دش‌خوانی در خانواده‌ها را به منطقه‌ای از کروموزوم شش ارتباط دادند.