دفاعیه سقراط
دفاعیّۀ سُقراط (Apologia Sokratus)
عنوان دو رساله از افلاطون و گزنفون، گزارش خطابۀ سقراط در برابر دادگاه. سقراط در دفاعیۀ خود اذعان میکند که آموزه‌های او در قبال پول نبوده و کارش سخره‌گرفتنِ خِرَد دروغین مردم بوده است. حال، این خردمندان دروغین که خوش ندارند کسی آنان را با بی‌خردی‌شان مواجه کند، او را محکوم کرده‌اند. ازجمله اتهام‌هایی که به سقراط زده‌اند، عبارت‌اند از «از راه به‌درکردن جوانان» و «بی‌ایمانی و نفی خدایان». قاضیان سقراط را محکوم می‌کنند. سقراط در دفاعیۀ پایانی سخت بر آتنیان می‌تازد و می‌گوید این ننگ تا ابد بر دامن آن‌ها خواهد ماند. در دفاعیه همۀ آرای سقراط به‌عینه و به زبانی ساده یک‌جا گرد آمده است؛ آرایی که در محاورات بعدی بسط می‌یابد و در آثار افلاطون یکی از عظیم‌ترین گنجینه‌های فلسفی را می‌آفریند. رسالۀ دوم، به‌خلاف رسالۀ نخست، سبک‌وسیاقی خطابی ندارد و به‌شیوۀ مورخان نوشته شده است. گزنفون نشان می‌دهد که چه‌سان سقراط در دفاعیه‌اش خود را چنان معرفی میکند که شایستۀ نام اوست.