دندان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دَندان (tooth)

دَندان
دَندان

در مهره‌داران، مجموعه‌ای از ساختمان‌های سخت و استخوان‌مانند در دهان، برای گازگرفتن، جویدن غذا، و دفاع و تهاجم. در انسان، اولین مجموعۀ دندان‌ها، بیست دندان شیری، از سن شش‌ماهگی تا ۲.۵ سالگی ظاهر می‌شوند. دندان‌های دایم از شش‌سالگی جانشین دندان‌های شیری می‌شوند و گاه دندان‌های عقل، سومین دندان آسیا، تا حدود ۲۵ یا ۳۰ سالگی ظاهر نمی‌شوند. بالغان ۳۲ دندان دارند: دو دندان پیشین[۱]، یک دندان نیش[۲]، دو دندان آسیای کوچک[۳]، و سه آسیای بزرگ[۴] در هر طرف هر فک. در سطح هر دندان پوششی از مینا[۵] وجود دارد که تجمعات کلسیمی سخت است و زیر آن، عاج[۶]، لایه ضخیم استخوان‌مانندی، دیده می‌شود. در مرکز دندان، حفرۀ پولپ داخلی[۷] قرار دارد که محل استقرار عصب‌ها و رگ‌های دندان است. در پستانداران، دندان‌ها ریشه‌هایی دارند که با سیمان[۸] احاطه و به دیوارۀ حفره‌های موجود در استخوان فک متصل می‌شوند. لثه، گردن دندان را می‌پوشاند و تاج[۹] دندان، که پوشیده از میناست، بالای خط لثه قرار می‌گیرد. مهم‌ترین بیماری‌های دندان‌ها عبارت‌اند از بی‌نظمی ناشی از نقص یا اختلال در جوانه‌های دندانی، بیرون‌آمدن در محلی غیر از محل اصلی دندان، و پوسیدگی. در ۱۹۹۳، نوعی پروتئین تولیدشده با مهندسی ژنتیک، که می‌توانست باعث تحریک بافت دندانی به ترمیم پوسیدگی‌ها شود، از نظر درمانی آزمایش شد.

 


  1. incisors
  2. Canine
  3. Premolars
  4. molars
  5. enamel
  6. dentine
  7. inner pulp
  8. cementum
  9. crown