دندان
دَندان (tooth)
در مهرهداران، مجموعهای از ساختمانهای سخت و استخوانمانند در دهان، برای گازگرفتن، جویدن غذا، و دفاع و تهاجم. در انسان، اولین مجموعۀ دندانها، بیست دندان شیری، از سن ششماهگی تا ۲.۵ سالگی ظاهر میشوند. دندانهای دایم از ششسالگی جانشین دندانهای شیری میشوند و گاه دندانهای عقل، سومین دندان آسیا، تا حدود ۲۵ یا ۳۰ سالگی ظاهر نمیشوند. بالغان ۳۲ دندان دارند: دو دندان پیشین[۱]، یک دندان نیش[۲]، دو دندان آسیای کوچک[۳]، و سه آسیای بزرگ[۴] در هر طرف هر فک. در سطح هر دندان پوششی از مینا[۵] وجود دارد که تجمعات کلسیمی سخت است و زیر آن، عاج[۶]، لایه ضخیم استخوانمانندی، دیده میشود. در مرکز دندان، حفرۀ پولپ داخلی[۷] قرار دارد که محل استقرار عصبها و رگهای دندان است. در پستانداران، دندانها ریشههایی دارند که با سیمان[۸] احاطه و به دیوارۀ حفرههای موجود در استخوان فک متصل میشوند. لثه، گردن دندان را میپوشاند و تاج[۹] دندان، که پوشیده از میناست، بالای خط لثه قرار میگیرد. مهمترین بیماریهای دندانها عبارتاند از بینظمی ناشی از نقص یا اختلال در جوانههای دندانی، بیرونآمدن در محلی غیر از محل اصلی دندان، و پوسیدگی. در ۱۹۹۳، نوعی پروتئین تولیدشده با مهندسی ژنتیک، که میتوانست باعث تحریک بافت دندانی به ترمیم پوسیدگیها شود، از نظر درمانی آزمایش شد.