دهقانی، اشرف (تبریز ۱۳۲۸ش)

اشرف دهقانی;
زادروز	تبریز ۱۳۲۸ش;
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	مبارز سیاسی
آثار	حماسه مقاومت
گروه مقاله	تاریخ ایران

(نام اصلی: ربابۀ اشرف‌زادۀ دهقانی، مشهور به اشرف دهقانی) بانوی مبارز سیاسی ایرانی و از رهبران و سردمداران معروف چریک‌های فدایی خلق ایران. پس از به‌پایان‌رساندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در یکی از روستاهای آذربایجان آموزگار شد. در این دوره، تحت تأثیر برادرش بهروز دهقانی و دوستان وی صمد بهرنگی و کاظم سعادتی، به فعالیت‌های سیاسی علاقه‌مند شد و از طریق آن‌ها به عضویت سازمان چریک‌های فدایی خلق درآمد. وی در تهران با امیرپرویز پویان و علی‌رضا نابدل در خانه‌ای تیمی فعالیت می‌کرد، اما با دستگیری نابدل، در تابستان ۱۳۵۰ دستگیر و برای بازجویی و شکنجه و محاکمه به زندان ساواک منتقل شد. پس از محاکمه به دَه سال زندان محکومش کردند، اما دو سال بعد در طرحی که برای فرار یکی دیگر از مبارزان به نام ناهید جلال‌زاده طراحی شده بود، توانست از زندان بگریزد و بار دیگر به چریک‌های فدایی بپیوندد. اشرف دهقانی ازجمله اعضای رادیکال این سازمان بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی ایران برخاست و همراه با گروهی از اعضای تندروی چریک‌ها، گروهی به نام اقلیت که به گروه اشرف دهقانی معروف شد، در کردستان به جنگ مسلحانه با نظام پرداخت. وی سرانجام به خارج از کشور گریخت و فعالیت‌های سیاسی خود را در اروپا، در محافل‌ تندروی کمونیستی، ادامه داد. از اشرف دهقانی کتابی با نام حماسۀ مقاومت منتشر شده که شرح فعالیت‌ها و دورۀ محاکمه، زندان و سرانجام فرار اوست. این کتاب در سال‌های پیش از انقلاب، تأثیر زیادی در محافل جوان مارکسیستی ایران در داخل و خارج کشور برجای نهاد.