ده فرمان
دَه فرمان (Ten Commandments)
(یا: احکام عشره؛ معروف به شریعت موسی) در عهد عتیق، احکامی حک‌شده بر دو لوح سنگی که خداوند در طور سینا بر موسی نازل کرد: ۱. تو را خدایان دیگر غیر از من (یهوه، خدای یگانه) نباشد؛ ۲. صورتی تراشیده و هیچ تمثالی از آنچه بالا در آسمان است و از آنچه پایین در زمین است و از آنچه در آب زیر زمین است برای خود مساز؛ ۳. نام یهوه خدای خود به باطل مبر؛ ۴. روز سبت را یاد کن تا آن را تقدیس نمایی؛ ۵. پدر و مادر خود را احترام نما؛ ۶. قتل مکن؛ ۷. زنا مکن؛ ۸. دزدی مکن؛ ۹. شهادت دروغ مده؛ ۱۰. به خانۀ همسایۀ خود طمع مورز و به زن همسایه‌ات و غلامش و کنیزش و گاوش و الاغش و به هیچ چیزی که از آنِ همسایۀ تو باشد طمع مکن. در قرآن نیز از «الواح» شریعت موسی سخن رفته است. نزول احکام عشره را یهودیان در عید شاووعوت جشن می‌گیرند. در عهد عتیق، احکام دَه‌گانه در سفر خروج (۱:۲۰ـ۱۷) و سفر تثنیه (۱:۵ـ۲۱) آمده است. خداوند برای تحکیم عهد خود با امت یهود (عبرانیان) آن‌ها را بر موسی نازل کرد. مقصود از آن‌ها این بود که مردم، همچون پیروان خدای یگانه، راه صواب درپیش گیرند و حق را بر باطل ترجیح دهند. چهار فرمان نخست دربارۀ رفتار انسان نسبت به خداوند و شش فرمان دیگر دربارۀ رفتار اشخاص با یکدیگر است.
مسیحیت و احکام عشره. عهد عتیق در فرمان‌های دَه‌گانه بر پیروی از شریعت موسی برای رضای خدا تأکید می‌کند. از سوی دیگر تعالیم عیسی مسیح در عهد جدید به اعتقاد مسیحیان بیشتر دربارۀ افکار و تلقیّات درونی انسان است. آرمان مسیحی، آنچه عیسی پیروانش را به هدف قراردادن آن تشویق می‌کند، اطاعت از شریعت موسی را کافی نمی‌داند. در انجیل متّی، عیسی مسیح احکام را در دو حکم اعظم خلاصه می‌کند: خدای خود را به همۀ دل و تمامی نفس و فکر خود محبت نما؛ و به همسایه‌ات چون خود محبت کن.