دیاکو

دَیاکّو
(به یونانی: دیوکِس) از پادشاهان ماد (نیمۀ اول قرن ۷پ‌م). به احتمال قوی بنیادگذار سلسلۀ پادشاهی ماد است. محتملاً نام او برگرفته از واژۀ دَهیو به‌معنای زمین است. هرودوت نام پدر او را فروَرتیش (به یونانی: فرااورتی) نوشته است. تا زمان ظهور او، مادها در آبادی‌ها و قریه‌های جداگانه و مستقل زندگی می‌کردند؛ در این روزگار سراسر سرزمین‌های مادنشین دچار بی‌سامانی بود. دیاکو، که در محل زندگی خود به دادگری و دادوری آوازه یافته بود، مرجع تظلم و قضاوت مادهای دیگر نیز شد و سرانجام همگان او را به ریاست خود برگزیدند. دیاکو چون صاحب قدرت شد، فرمان ساختن شهر هگمتانه را با هفت بارو، هر یک به رنگی دیگر داد و کاخ خود را در دل شهر برپا ساخت و با وضع قواعد و مقرراتی، به کمک سربازان و جاسوسان خویش، با اقتدار تمام سلطنت کرد. مدت پادشاهی او را ۵۳ سال دانسته‌اند. به عقیدۀ دیاکونوف پادشاهی دیاکو از ۷۲۷ تا ۶۷۵پ‌م بوده است. در متون آسوری که از سارگون دوم برجای مانده، چندبار از دیاکو یاد شده است. او در جنگ پادشاه اوراتو با مملکت مانایی، از روسای اول (۷۳۰ـ۷۱۴پ‌م) پادشاه اوراتو پشتیبانی کرد، امّا با مداخلۀ سارگون آشوری، دیاکو دستگیر و با خانواده‌اش به حماة (سوریه) تبعید شد. هنوز سندی که بتوان با آن ثابت کرد دیاکوی متون سارگون همان دیاکوی بنیادگذار سلسلۀ ماد است، یافت نشده است.