دیر
دیر abbey
در کلیسای مسیحی، بنا یا مجموعهای از بناها که جمعیتی از راهبان یا راهبهها را در خود جا میدهد، که همگی خود را وقف زندگی در تجرّد و عزلت دینی کردهاند و رئیس دیر یا مادر روحانی آن را اداره میکند. این اصطلاح به بنایی که زمانی کلیسای صومعه بوده است نیز اطلاق میشود. کلیسای وستمینستر[۱] در لندن نمونۀ گزیدهای از این دست است. در انگلستان، هنری هشتم[۲] که از کلیسای کاتولیک رومی[۳] روگرداند، بسیاری از صومعهها را بست. در کشورهای دیگر نیز در پی انقلابهای سیاسیِ قرنهای ۱۸ و ۱۹، صومعههایی بسیاری تعطیل شدند. نخستین صومعهها که در سوریه یا مصر تأسیس شدند، صرفاً چند کلبه بودند، اما بعدها مجتمعهای ساختمانی عظیم و گستردهای در اروپا بنا شد. صومعۀ سنت بندیکت[۴] در مونته کاسّینو[۵]ی ایتالیا و صومعههای سیتو[۶] و کلونی[۷] در فرانسه، از آن جملهاند. صومعههای معروف دیگر عبارتاند از کلروو[۸] در فرانسه، صومعۀ فاونتینز[۹] در انگلستان و ال اسکوریال[۱۰] در اسپانیا. نیز ← صومعه