دیلمی، زید بن علی
دیلمی، زید بن علی (1865-1918م) Zaid bin Ali Al-Dailami
عالم دینی یمنی. نزد عالمان و فقیهان روزگار و دیار خود فقه، کلام، حدیث، تفسیر و ادبیات عرب آموخت و شاعری را نیز تجربه کرد. در سال 1905 از سوی امام یحیی به عنوان قاضی شهر یریم منصوب شد. اندکی بعد همزمان با فرار امام یحیی از صنعاء او نیز از یریم گریخت و به منطقه‌ی الذاری رفت. سال‌ها در این شهر به سر برد تا در سال 1911 والی عثمانی (محمد علی پاشا) او را دستگیر و در کاخ صنعاء زندانی کرد. در همان سال، پس از امضای قرارداد صلح میان دولت عثمانی و امام یحیی حمیدالدین، از زندان آزاد شد. در سال 1912 از سوی امام یحیی به عنوان حاکم شرع دوم شهر صنعاء منصوب شد و در این منصب در مبارزه با فساد با قاطعیت عمل کرد. بعد از آن از سوی امام یحیی به عنوان قاضی نخست صنعاء منصوب گردید. گفته شد که وی از طرفین دعوی (به ویژه از کسی که حکم به نفع او صادر می‌کرد) مزد دریافت می‌کرد. قاسم بن حسین ابی طالب، ناظر اوقاف صنعاء، در نامه‌ای که به دیلمی نوشت او را بر این کار نکوهید. وی پس از این به زادگاهش، شهر ذمار، بازگشت و طی نامه‌ای به امام یحیی از ماندن در صنعاء عذر خواست. بار دیگر در سال 1916 به دعوت امام به صنعاء رفت و از سوی او به ریاست دادگاه استیناف منصوب شد.