دین در محدوده عقل محض

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دین در محدودۀ عقل محض (Die Religion innerhalb des Grenzen der blossen Vernunft)
کتابی در فلسفۀ دین، تألیف ایمانوئل کانت، به زبان آلمانی، منتشرشده در ۱۷۹۳. کانت در این کتاب بر آن است که عناصر عقلانی ایمان دینی را از عناصر وحیانی جدا کند و نشان دهد که چه روابطی میان این دو حکمفرماست. به عقیدۀ کانت در طبیعت انسانی هم خیر و هم شرّ وجود دارد؛ خیر، معیاری برای تبیین قوانین اخلاقی است و شر، چونان نیرویی برای تابع‌کردن خیر به خود عمل می‌کند. کانت میان ادیان اخلاقی و ادیان غیراخلاقی تفاوت می‌نهد و بر آن است که ادیان اخلاقی، به عکس ادیان غیراخلاقی، مجاهدت شخصی را برای نیل به دوستی خداوند معیار ایمان دینی می‌شمارند. کانت بنیاد دین را عقل می‌داند و می‌کوشد با ابزار عقل، منطق فراحسی دین را آشکار کند. دین در محدوۀ عقل محض آشکارا از قراردادهای فلسفۀ دین روزگار کانت فراتر رفته است.