دیوکلتیانوس
| دیوکلتیانوس Diocletian | |
|---|---|
| زادروز |
۲۴۵م |
| درگذشت | ۳۱۳م |
| ملیت | رومی |
| نام‌های دیگر | دیوکلیتان، دیوکلیسین |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
دیوکْلِتیانوس (۲۴۵ـ۳۱۳م)(Diocletian)
(یا: دیوکلیتان، دیوکلیسین) امپراتور (حک: ۲۸۴ـ۳۰۵م). در ۳۰۳م تعقیب و آزار شدید مسیحیان را آغاز کرد. فرمانده ستاد سپاه روم در زمان امپراتور نومِریانوس[۱] بود؛ و درپی مرگ نومریانوس، سربازانش او را امپراتور خواندند. رقیب خود، کارینوس[۲]، را در ۲۸۵ شکست داد. در ۲۹۳ ماکسیمیانوس[۳] (ح ۲۴۰ـ ح ۳۱۰م) را شریک حکومت کرد و امپراتوری را، با دو امپراتوری مشترک و دو امپراتور تابع، از نو سازمان داد و تقسیم کرد. این نوع حکومت‌داری را نظام چهارسالاری[۴] می‌نامیدند. در ۳۰۵م به سود گالِریوس[۵] کناره گرفت و بقیۀ عمر را در انزوا گذراند. دیوکلتیانوس در دوران سلطنت بارها با ایران جنگید، آخیلِئوس[۶] را در مصر مغلوب کرد، و کاراوسیوس[۷] و آلِکتوس[۸] را در بریتانیا مطیع ساخت. ارتش را نیز بازسازی کرد و به ایجاد یا بازسازی بسیاری از یگان‌هایی پرداخت که بعدها هستۀ اصلی سپاه‌های بزرگ‌تر موسوم به کومیتاتِنس[۹] را تشکیل دادند.