رابعه
رابِعِه (کتاب)
رمان تاریخی، نوشتۀ حسینقلی مستعان. نویسنده در این رمان، زندگی امیری را توصیف میکند که درپی رقابتهای عشقی و سیاسی، دو پسر خود را بهقتل میرساند. بخش عمدۀ رمان، در تعقیب و گریزهای خلف (امیر شهوتران) و رابعه (دختر زیبای عضدالدولۀ دیلمی) شکل میگیرد و تاریخ به پسزمینه رانده میشود. نویسنده با پرداختن به آدمها و ماجراهای متعدد، فضای تاریخی آشفتهای را تصویر میکند که در آن هرکس برای حفظِ موقعیت خود، اسباب نابودیِ دیگری را فراهم میکند.
مستعان نگارش این رمان را در سال ۱۳۲۸ در مجلهٔ تهران مصور با اسم مستعار «انوشه» شروع کرد که در سال ۱۳۳۰ بهپایان رسید. پس از پایان یافتن رابعه، مستعان بلافاصله دو دنبالهٔ دیگر، به نامهای «پسر رابعه» (از ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۱) و «طاهر و طاهره» (از زمستان ۱۳۳۱ تا تابستان ۱۳۳۴) را نیز همچنان بهصورت پاورقی در همان مجله بر آن افزود. مستعان پس از چند سال فاصله، رمان «توفاهی» را در مجلهای دیگر با زیرعنوانِ دنبالهای بر سه اثر مذکور نوشت. این مجموعه از دههی 1360 مثل همهی تالیفات دیگر او توسط ناشران مختلف به صورت کتاب درآمده. این کتاب در دو یا سه جلد توسط ناشرانی چون بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ، نقره و نگارستان کتاب چاپ و منتشر شده است.