رایت، برادران
رایْت، برادران (Wright)
ویلبر رایت (۱۸۶۷ـ۱۹۱۲) و اورویل رایت (۱۸۷۱ـ۱۹۴۸). دو برادر مخترع امریکایی، و پیشگام در ساخت و هدایت هواپیمای موتوردار. آنان با الهام از پرواز اوتو لیلینتال[۱] با گلایدر[۲]، هواپیمای گلایدر خلبان‌دار او را در ۱۹۰۲ تکمیل کردند. در ۱۹۰۳، هواپیمایی موتوردار به وزن ۳۴۱ کیلوگرم ساختند که موتوری به قدرت دوازده اسب بخار داشت و نخستین هواپیمای موتورداری بود که با موفقیت پرواز کرد. این پرواز در نزدیکی کیتی هاوک[۳]، واقع در کارولینای شمالی، صورت گرفت. در این پرواز، اورویل مسافت ۳۶.۶ متر را در زمان دوازده ثانیه طی کرد. ویلبر نیز موفق شد طی پروازی مسافت ۲۶۰ متر را در مدت ۵۹ ثانیه طی کند. هر دو برادر در سن کم به پرواز علاقه‌مند شدند. آنان سیستمی برای کنترل بال ابداع کردند و سکان و دم را برای حفظ توازن به گلایدرهای آن زمان افزودند. در ۱۹۰۳، هواپیمای موتورداری ساختند که با آن پرواز کردند. در ۱۹۰۶، موفق به ثبت اختراع خود شدند. در ۱۹۰۹، شرکت امریکن رایت[۴] را تأسیس کردند که هواپیماهای مورد نیاز وزارت دفاع را می‌ساخت. پس از مرگ ویلبر، اورویل به تحقیق ادامه داد و از ۱۹۱۵ تا ۱۹۴۸، در کمیتۀ مشورتی ملی هوانوردی[۵] خدمت کرد. اورویل در دیتونِ[۶] اوهایو[۷]، و ویلبر در ایندیانا زاده شدند. در دورانی که در دیتون دوچرخه‌سازی داشتند، به ساخت گلایدر خلبان‌دار اقدام کردند. در ۱۹۰۵، برادران رایت طرح هواپیمای خود را به وزارت دفاع عرضه کردند، اما هواپیماهای خود را تا ۱۹۰۸ و ۱۹۰۹، که به اروپا رفتند، در معرض دید عموم قرار ندادند. از ۱۹۰۹، به ساخت هواپیما پرداختند، اما پس از مرگ ویلبر، اورویل در ۱۹۱۵ سهام خود را در شرکت رایت فروخت. در ۱۸۹۹، برادران رایت کایت بزرگی را به پرواز درآوردند که بال‌های آن تنظیم می‌شد و جهت و پایداری کایت را کنترل می‌کرد. این بال‌ها طلیعۀ ظهور شَهپر بودند. آنان تونل باد کوچکی ساختند و طرح‌های گوناگون بال را در آن آزمودند و نیز، نخستین جدول دقیق نیروهای برآ (بالابر)[۸] و نیروهای پس‌کشی (بازدارنده)[۹] را تهیه کردند.