رسوب تبخیری

رسوبِ تبخیری (evaporite)

نهشتۀ رسوبی ناشی از تبخیر آب شور. با تبخیر تدریجی آب دریا، نمک‌های رایج به‌ ترتیب معینی رسوب می‌کنند: کلسیت (کربنات کلسیم)، سنگ گچ یا ژیپس (سولفات کلسیم آب‌دار)، هالیت (کلرید سدیم)، و سرانجام، نمک‌های پتاسیم و منیزیوم. کلسیت هنگامی رسوب می‌کند که آب دریا به نصف مقدار اولیۀ خود تقلیل یافته باشد. ژیپس زمانی رسوب می‌کند که حجم آب دریا به یک‌پنجم کاهش یافته باشد و هالیت هنگامی رسوب می‌کند که حجم آب به یک‌دهم مقدار اولیه رسیده باشد. بنابراین، طبعاً وجود کربنات کلسیم که به روش شیمیایی رسوب کرده باشد زیاد، وجود ژیپس از آن کمتر، و وجود هالیت بسیار کم است. از آن‌جا که نمک‌های حل‌شده در آب دریا غلظت‌های متفاوت دارند، هرگاه آب کاملاً تبخیر شود، هالیت ۹۵ درصد کلریدهای ته‌نشین‌شده را تشکیل می‌دهد. کانی‌های دیگری که کمتر به‌روش تبخیری رسوب می‌کنند عبارت‌اند از بوراتها، مثل بوراکس یا بورات سدیم آب‌دار، و سولفاتها، مثل گلوبریت یا سولفات مرکب سدیم و کلسیم.

 

---