رشت، شهر
| رشت، شهر | |
|---|---|
| استان | گیلان |
| شهرستان | رشت |
| جمعیت | ۵۵۷,۳۶۶ نفر(۱۳۸۵ش) |
| موقعیت | ۲۳۳کیلومتری شمال غربی تهران، سر راه ساری به آستارا و اردبیل |
| نوع اقلیم | معتدلِ نسبتاً گرم و مرطوب |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۰ متر پایین‌تر |
رشت، شهر
مرکز اداری استان گیلان و نیز مرکز اداری شهرستان رشت. در منطقه‌ای جلگه‌ای در ۲۳۳کیلومتری شمال غربی تهران، سر راه ساری به آستارا و اردبیل، قرار دارد. ارتفاع آن ده متر پایین‌تر از سطح دریاهای آزاد است. اقلیم این شهر معتدلِ نسبتاً گرم و مرطوب و حداکثر دمای آن ۳۷ درجۀ سانتی‌گراد و حداقل آن ۱۹ـ درجۀ سانتی‌گراد است. میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۳۵۵ میلی‌متر و جمعیت آن بالغ بر ۵۵۷,۳۶۶ نفر است (۱۳۸۵). قدیمی‌ترین نوشته‌ای که دربارۀ رشت موجود است، در تاریخ گزیدۀ حمدالله مستوفی است که از هوای گرم و مرطوب این شهر سخن گفته است. در آغاز سلسلۀ صفویه، سرزمین گیلان به دو بخش به نام بیه‌پیش و بیهپس تقسیم می‌شد. رشت مرکز بیهپس و لاهیجان مرکز بیه‌پیش بود و رودخانۀ سفیدرود، مرز میان این دو بخش را تشکیل می‌داد. شاه طهماسب صفوی اول حکومت بیهپس را به خان احمد گیلانی سپرد و خان احمد، رشت را مرکز حکومت بیهپس کرد. او به‌مرور قدرتی به هم رسانید و بر ضد شاه عباس اول، از دربار روس تقاضای کمک کرد. این دعوت انگیزه‌ای شد تا سربازان روسی به رشت وارد شوند و به تاخت‌وتاز بپردازند و شهر را در ۱۰۱۳ش تاراج کنند. در ۱۷۲۲ سپاهیان پطر کبیر رشت را تصرف کردند و آن را تا ۱۷۳۴ در تصرف خود نگه داشتند. سپاهیان روس در ۱۸۰۵ بار دیگر به گیلان وارد شدند و بندر انزلی را اشغال کردند و از آن‌جا به تهدید رشت پرداختند؛ اما کاری از پیش نبردند. بیماری وبای ۱۲۰۹ش، حدود ۷۰هزار تن از مردم رشت را تلف کرد و در آتش‌سوزی ۱۲۷۸ش بازار شهر سوخت و زیان فراوان به‌بار آورد. رشت در انقلاب مشروطیت نقش مؤثری داشت و قیام میرزا کوچک‌خان جنگلی بر اهمیت آن افزود. در ۱۹۲۰ به تصرف ارتش سرخ شوروی درآمد و سه سال در اشغال آنان بود. در جنگ جهانی دوم نیز، بار دیگر، رشت به تصرف ارتش شوروی درآمد و از پایگاه‌های تدارکاتی آنان شد، اما پس از پایان جنگ، شهر از وجود آنان تخلیه شد. رشت ازجلمه شهرهای کشاورزی و صنعتی ایران است و شیلات، صنایع دستی، چرم و جیر، نساجی و لبنیات در شمار فعالیت‌های اقتصادی آن است.