رضا سقایی
| رضا سقایی | |
|---|---|
| زادروز |
خرم‌آباد 20 فروردین 1318ش |
| درگذشت | تهران 27 تیر 1389ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | خواننده |
| سبک | محلی |
| آثار | ترانه‌های لری گنم خر، دایه دایه، کوش طلا، قدم خیر، سیت بیارم و مریم مریم |
| گروه مقاله | موسیقی |
| جوایز و افتخارات | انتخاب ترانه‌ی دایه دایه با تنظیم مجتبی میرزاده به عنوان میراث ملی (1386) |
رضا سقایی (خرم‌آباد 20 فروردین 1318ش- تهران 27 تیر 1389ش)
(نام کامل: محمدرضا سقایی) خواننده‌ی ایرانی نواهای لری. در دوران ابتدایی درس را رها کرد و به کار خیاطی مشغول شد. خوانندگی و آواهای لری را از کودکی به صورت سینه به سینه فراگرفت. برای اولین بار حمید ایزدپناه (پژوهشگر فرهنگ و موسیقی لری) با شنیدن صدایش او را دعوت به همکاری کرد و ترانه‌ی «بزران» را با کمانچه‌ی علی‌خان شفایی ضبط کردند. در اردی‌بهشت سال 1344 با پی‌گیری‌های مدام ایزدپناه، ترانه‌های لری گنم خر، دایه دایه، کوش طلا، قدم خیر، سیت بیارم و مریم مریم با صدای سقایی و همکاری حسین سالم (کمانچه)، منصور سالم (تنبک) و مهدی مجرد تاکستانی (تار)، با اجرای کمال‌الدین مستجاب‌الدعوه و فروزنده اربابی، در برنامه‌ی شما و رادیوی رادیو ایران ضبط و پخش شدند. در همین دوره، این ترانه‌ها به صورت صفحه‌ی گرامافون منتشر شده‌اند. در سال 1350 ترانه‌ای به نام «تفنگ» و در سال 1353 ترانه‌ی دیگری به نام «دالکه» (با شعر حشمت‌الله شفیعیان) با خوانندگی و آهنگ‌سازی او پخش شده است. در سال 1354 آلبوم تفنگ با صدای او و نوازندگی فرج علی‌پور (کمانچه)، فریدون علی‌پور (تنبک)، غلام مردای (تار) و دکلمه‌ی فاطمه گودرزیان‌اسد به بازار عرضه می‌شود و مورد استقبال بی‌نظیر عموم قرار می‌گیرد.
سقایی در سال 1350 نزد اسماعیل مهرتاش رفته و چندین جلسه از او آموزش گرفته است. بعد از این دوره، در اواسط دهه‌ی 1350 تعدادی از ترانه‌های معروف لری، با بازسازی مجتبی میرزاده، توسط سقایی بازخوانی شده‌اند. از جمله ترانه‌های قدم خیر و موتورچی. او در سال 1357 به علت جراحی حنجره برای همیشه از خوانندگی منع می‌شود؛ تا دی‌ماه 1382 که پس از سال‌ها خاموشی به دنبال زلزله‌ی بم و به منظور جمع‌آوری کمک‌های مردمی، برای دقایقی روی صحنه می‌رود و مویه‌ای سر می‌دهد. در سال 1386 ترانه‌ی دایه دایه با تنظیم مجتبی میرزاده و اجرای او جزو میراث ملی به ثبت رسید.
سقایی تعدادی ترانه نیز به فارسی خوانده، با این حال به خاطر ترانه‌های لری‌اش از طرف بسیاری از اساتید (چون محمدرضا شجریان، عبدالوهاب شهیدی، همایون خرم و...) مورد تقدیر قرار گرفته است. او به دلیل نارسایی تنفسی، در پی سکته‌ی مغزی، در بیمارستان ساسان تهران درگذشت و در قطعه‌ی هنرمندان آرامستان خرم‌آباد به خاک سپرده شد.