رضا موتوری (فیلم)
Reza Motorcyclist
سومین فیلم بلند سینمایی مسعود کیمیایی در مقام کارگردان، تولید سال 1349ش. رضا موتوری با وجود این‌که موفقیت قیصر را در اکران تکرار نکرد، اما مثل بیش‌تر آثار قبل از انقلاب کیمیایی جریان‌ساز شد. آنچه به‌عنوان نهضت سینمای ارزان خیابانی در ابتدای دهۀ 1350 به راه افتاد، بیش‌تر از هر فیلم دیگری وامدار رضا موتوری بود. اساساً ضد‌قهرمان سینمای خیابانی و شاخۀ حسی و غریزی موج نو از این فیلم کیمیایی متأثر بوده است. فیلمنامۀ رضا موتوری را خود کیمیایی نوشته و ایفای نقش اصلی فیلم به عهدۀ بهروز وثوقی بوده است. این فیلم در سومین دورۀ جشنوارۀ سینمایی سپاس (1349) جایزه‌ۀ بهترین موسیقی متن را برای اسفندیار منفردزاده و جایزۀ بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای بهروز وثوقی به ارمغان آورده است. ترانۀ رضا موتوری را (با عنوان مرد تنها) فرهاد مهراد خوانده و طراح پوستر فیلم نیز عباس کیارستمی بوده است.
رضا موتوری اگرچه موفقیت قیصر را تکرار نکرد و فاقد استحکام دراماتیک داش آکل و گوزن‌ها به‌نظر می‌رسد، ولی نوجویانه‌ترین و مدرن‌ترین فیلم دورۀ اول فیلمسازی کیمیایی است. در نیمۀ اول فیلم، موقعیت‌های قراردادی سینمای فارسی به سخره کشیده می‌شود و در سکانس تیمارستان، فیلم لحن سوررئالیستی به خود می‌گیرد. رضا موتوری از نیمۀ دومش لحن تلخ و تراژیک می‌یابد؛ به‌مراتب تلخ‌تر از قیصر.
زمان فیلم: 98 دقیقه
خلاصۀ داستان
رضا که خود را به دیوانگی زده است به اتفاق دوستش بدون اطلاع مسئولین از تیمارستان خارج می‌شود و بعد به کارخانه‌ای دستبرد می‌زند. از سوی دیگر فرخ، جوان نویسنده‌ای که بسیار شباهت به او دارد، به منظور تحقیق در مورد زندگی دیوانه‌ها به تیمارستان می‌آید و در تیمارستان جایش با رضا عوض می‌شود. از طرف دیگر رضا وارد زندگی اشرافی نویسنده می‌گردد. او بعد از چندی عاشق نامزد نویسنده - فرنگیس - می‌شود و قصد تحویل پول‌ها را دارد که دوستانش وی را در دام انداخته و به‌شدت مجروحش می‌کنند و پول‌ها را می‌ربایند. رضا بی‌رمق سوار موتور می‌شود، اما با یک کامیون شهرداری تصادف می‌کند و می‌میرد.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: مسعود كیمیایی
تهیه‌کننده: علی عباسی
مدیر فیلمبرداری: نصرت‌الله کنی
تدوینگر: نصرت‌الله کنی
طراح چهره‌پردازی: ابوالقاسم ملکوتی
آهنگسازی: اسفندیار منفردزاده
صداگذاری و ترکیب صدا: حسین بدیهی
بازیگران: بهروز وثوقی؛ فریبا خاتمی؛ محمود تهرانی؛ جلال پیشواییان؛ شاپور شالچی؛ محسن مهدوی؛ پروین ملكوتی؛ حسن شاهبن؛ بهمن مفید