رضیه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رَضیّه

پادشاه‌ (حک: ۶۳۴ـ۶۳۷ق) و شاعر فارسی‌گوی‌ هند. دختر شمس‌الدین‌ التتمش‌ از سلسلۀ مملوک‌ هند بود و به‌سبب‌ کیاست‌ و اخلاق پسندیده‌ای‌ که‌ داشت‌، در زمان‌ حکومت‌ پدر در کارهای‌ سلطنت‌ مداخله‌ می‌کرد. پدرش‌ با وجود فرزندان‌ پسر مقام‌ ولایتعهدی‌ را به‌ رضیّه‌ واگذار کرد. پس‌ از وفات‌ پدر بر تخت‌ سلطنت نشست‌. از همان‌ آغاز فرمانروایی،‌ با جامۀ‌ مردانه و تاجی‌ بر سر در روزهای‌ بار عام‌ شرکت‌ می‌کرد. او با مخالفان‌ خود جنگید و همگی‌ را سرکوب‌ کرد. رضیه‌ به‌ ملک‌ جمال‌الدین‌ یاقوت‌ حبشی‌، توجه‌ خاصی‌ داشت‌. فرماندهان‌ سپاه‌ که‌ از توجه‌ ملکه‌ به‌ وی‌ ناراضی‌ بودند، سرانجام‌ بر او شوریدند و یاقوت‌ را به‌قتل‌ رساندند و رضیه‌ را زندانی‌ کردند و برادر ناتنی‌ او بهرام‌ شاه‌ را بر تخت‌ سلطنت‌ نشاندند. رضیه‌ سلطان‌ در ۶۳۷ق از زندان‌ گریخت و به‌ دهلی‌ رفت‌ و در حوالی‌ آن‌ محل‌، در جنگی‌ نابرابر، به‌قتل‌ رسید. وی‌ شاعر بود و «شیرین» تخلص می‌کرد و از علوم روز تا اندازه‌ای بهره داشت و یگانه زنی بود که در دورۀ سلطنت مسلمانان در هند به‌سلطنت رسید.