رم، تاراج

رُم، تاراج (Sack of Rome)

به‌دست مزدوران امپراتور شارل پنجم در مه ۱۵۲۷. این واقعه درخلال جنگ‌های ایتالیا روی داد؛ جنگ‌های ایتالیا مبارزه‌ای طولانی میان چند قدرت اروپایی برسر کنترل ایتالیا بود. تاراج رم در ۶ مه آغاز شد و در حالی‌که پاپ زندانی شده بود، بیش از یک هفته به‌طول انجامید. در این تاراج حدود ۳۰هزار تن به‌قتل رسیدند، آثار هنری بسیاری را غارت، و کلیساها و اماکن دیگر را ویران کردند. تا فوریۀ ۱۵۲۸ شهر در اشغال بود. سقوط رم پیامد مبارزه‌ای طولانی میان امپراتور شارل پنجم، از خاندان هابسبورگ، و فرانسوای اولِ فرانسه، از خاندان والوا، برسر تسلط بر اروپا بود. پس از پیروزی امپراتور شارل پنجم در نبرد پاویا در فوریۀ ۱۵۲۵، پاپ کلمنس هفتم با احساس خطر از ناحیۀ سلطۀ خاندان هاپسبورگ بر اروپا، به اتحادیۀ کنیاک، به رهبری فرانسه، پیوست. سایر اعضای این اتحادیه عبارت بودند از ونیز، فلورانس، و فرانچسکوی دوم اسفورتسا، دوکِ میلان؛ میلان در آن زمان در دست امپراتور بود و دوکِ بوربون از طرف او بر آن‌جا حکمرانی می‌کرد. شارل پنجم از مجلس شورای‌ آلمان درخواست کمک کرد، سپاهی گرد‌ آورد، وارد ایتالیا شد (۱۵۲۷) و به قوای امپراتوری پیوست که به فرماندهی شارل، دوکِ بوربون، از میلان حرکت کرده بود. آن‌گاه، سپاه امپراتوری رهسپار رم شد، به امید این که پاپ را به ترک اتحادیۀ کنیاک مجبور کند. در میان سپاه امپراتوری، مزدوران بسیاری از لوتری‌های آلمان بودند که با افتخار می‌گفتند «با ریسمان‌های کنفی برای به‌دار آویختن کاردینال‌ها و ریسمانی ابریشمی برای دار زدن پاپ» به جنگ آمده‌اند. افزون بر آن، وقتی که سپاه امپراتوری به رم رسید، بیشتر سپاهیان از هر دو گروه آلمانی و اسپانیایی به‌سبب پرداخت‌نشدن دستمزدهایشان در آستانۀ نافرمانی و شورش بودند. رم در نخستین حمله، در ۶ مه، سقوط کرد. اما عمدتاً درنتیجۀ مرگ دوکِ بوربون در این حمله، نظم سپاهیان ازهم پاشید؛ پس از یک هفته تاراج وحشیانه، اقداماتی برای اعادۀ نظم و انضباط انجام پذیرفت. پاپ نخست در کاستل سانت آنجلو پناه گرفت، سپس خود را به نیروهای اشغالگر تسلیم کرد. هدف اصلی از تاراج رم سلطۀ امپراتور بر پاپ بود که به آن دست یافتند. اما این تاراج جهان مسیحی را تکان داد. اگرچه شارل مسئولیت مستقیم خود در تاراج رم را نپذیرفت، دشمنان او به‌سرعت از این واقعه بهره بردند و فرانسوای اولِ فرانسه و هنری هشتمِ انگلستان سرانجام در ۱۵۲۸، به او اعلان جنگ دادند.

 

---