ریل، لوئی
ریِل، لوئی (۱۸۴۴ـ۱۸۸۵م)(Riel, Louis)
شورشی فرانسوی‌ـ‌کانادایی، زادۀ سنت بانیفِیس[۱]، مانیتوبا[۲] و قهرمان قوم متیس[۳] (مردمی سر‌خ‌پوست ـ فرانسوی). در شورشی ناموفق دولتی موقت در وینیپگ[۴] ایجاد کرد (۱۸۶۹ـ۱۸۷۰م) و پس از رهبری شورشی دیگر در سسکچوان[۵] در ۱۸۸۵م به اتهام خیانت به دار آویخته شد. علت شورش ۱۸۶۹م مخالفت ساکنان ماندگاه رود سرخ[۶] با انتقال سرزمین‌های شمال غرب[۷] از شرکت خلیج هودسُن[۸] به دولت کانادا بود. تنها گروهی که طرف مشورت قرار نگرفته بود ساکنان نواحی شمال غربی بودند که به حدود ۱۰هزار تن بالغ می‌شدند و اکثراً متیس بودند. سال بعد با تصویب قانون مانیتوبا، که دولتی ایالتی را در رود سرخ تشکیل می‌داد و حق ساکنان فرانسوی‌زبان آن‌جا را برای تدریس زبان خود در مدارس به رسمیت می‌شناخت، مناقشه فیصله یافت. ریِل گریخت و در ۱۸۷۳م به نمایندگی در پارلمان دومینیون[۹] برگزیده شد، اما اخراج و یاغی اعلام شد.