ریکوف، آلکسی (۱۸۸۱ـ۱۹۳۸)
ریکوف، آلِکْسی (۱۸۸۱ـ۱۹۳۸)(Rykov, Alexey)
انقلابی روس و یکی از رهبران مهم سیاسی شوروی. در تصفیههای حزبی استالین اعدام شد. متولد ساراتُف[۱]، روسیه، و دهقانزاده بود. در دانشگاه دولتی قازان[۲] تحصیل کرد و آنجا به جنبش انقلابی مارکسیستی[۳] پیوست. در جریان تظاهرات اول مه ۱۹۰۲ دستگیر شد، اما از زندان گریخت و به فعالیت زیرزمینی ادامه داد. پس از تقسیم حزب کارگر سوسیال دموکرات روسیه[۴] به جناحهای بلشویک[۵] (اکثریت) و منشویک[۶] (اقلیت) (۱۹۰۵)، عضو کمیتۀ مرکزی بلشویک[۷] شد و همکاری نزدیکی با ولادیمیر لنین[۸] داشت. پیش از انقلاب روسیه[۹]، بارها دستگیر و تبعید شد، اما هربار گریخت. در جریان جنگ داخلی[۱۰] (۱۹۱۸ـ۱۹۲۱) مسئول تدارکات ارتش سرخ[۱۱] بود. نمایندۀ شخصی لنین و عضو کامل پولیتبورو (کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست)[۱۲] بود (۱۹۲۱). بهجای لنین رئیس شورای کمیساریای خلق[۱۳] شد (۱۹۲۴)، اما قدرت واقعی در دستان رهبران حزب، یوسیف استالین[۱۴]، گریگوری زینوویف[۱۵] و لیف کامنف[۱۶] بود. در ۱۹۳۷، در اوج تصفیههای جمعی استالین، از حزب اخراج و به اتهام فعالیتهای ضد دولتی بازداشت و پس از محاکمهای نمایشی در مارس ۱۹۳۸ اعدام شد. ۵۰ سال بعد، در ۱۹۸۸، اتهامهای وارده به ریکوف ناوارد اعلام شد و از او اعادۀ حیثیت بهعمل آمد.