زاغ خالدار
زاغ خالدار (nutcracker)
هر یک از دو گونه پرندۀ کوچک، شبیه جی‌جاق[۱]، از خانوادۀ کلاغ[۲]. یک گونه در برّ قدیم[۳] و دیگری در برّ جدید (قارۀ امریکا)[۴] یافت می‌شود. جنس Nucifraga در خانوادۀ کلاغ، راستۀ گنجشک‌سانان[۵] قرار دارد. زاغ‌خال‌دار بّر قدیم (Nuciftraga caryocatactes) در نواحی جنگل‌های مخروطیان آسیا و قسمت‌هایی از اروپا، مخصوصاً در کوهستان‌ها، یافت می‌شود. طول این جانور۳۰ سانتی‌متر، رنگ سطح پشتی‌اش قهوه‌ای تیره، و دارای لکۀ سفید طویلی در هر پر است. بال‌هایش مایل به سیاه، سرش به رنگ قهوه‌ای تیره، و دارای پرهای سفیدی در زیردم و پاهایی تیره است. منقار این پرنده قوی و سیاه‌رنگ است. از دانۀ مخروطیان تغذیه می‌کند. لانه‌اش بزرگ و از نظر ساختاری بدترکیب است. سه تخم در لانه‌اش می‌گذارد. تخم‌ها به رنگ سبز بسیار روشن‌اند و خال‌هایی به رنگ قهوه‌ای کم‌رنگ دارند. مهاجرت نامنظم تعدادی از زاغ‌های خالدار از سیبری به اروپای غربی رایج است. در ایران نیز زاغ خالدار یافت می‌شود و با دوازده گونۀ دیگر از‌جمله جی‌جاق، زاغی، کلاغ، و غراب مجموعاً پرندگان خانوادۀ کلاغ را تشکیل می‌دهند.