زباله دانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

زُباله‌دانی (باستان‌شناسی)(kitchen midden)

اصطلاحی برای پشته‌های زباله متعلق به پیش از تاریخ. مادۀ اصلی اغلب آن‌ها صدف است، اما قطعاتی از استخوان‌های حیوانات، پرندگان، ظروف سفالی، و آثاری از سنگ و چوب نیز یافت می‌شود که در آن‌ها مقادیری هیزم سوخته و همچنین سنگ‌های سیاه پیدا شده که به‌صورت اجاق به‌کار رفته است. چنین محله‌هایی در سواحل سراسر جهان، ازجمله اروپا، امریکای شمالی و جنوبی، و ژاپن، کشف شده‌اند. این پشته‌های زباله به ارتفاع ۱۲ متر در فلوریدا وجود دارند، اما بزرگ‌ترین آن‌ها معمولاً ۳۰۰ متر طول، ۶۰ متر عرض و سه متر عمق دارند و اغلب نمونه‌های آن‌ها بسیار کوچک‌ترند. آن‌ها معمولاً مربوط به مردمان عصر میان‌سنگی هستند که علاوه‌بر صیادی و شکار، جانوران صدف‌دار هم جمع‌آوری می‌کردند. اما بیش از ۶۰۰ پشتۀ صدفی دورۀ جومون[۱] عصر‌ نوسنگی در ژاپن، اطراف خلیج توکیو وجود دارند که به اوایل هزارۀ دوم پیش از میلاد تعلق دارند. تا ۱۸۶۰ گمان می‌رفت که این پشته‌ها سواحل برون‌آمده از زیر آب یا رسوبات و لایه‌های عصر یخبندانند اما در آن سال، یوهانس استینستروپ[۲] (۱۸۱۳ـ۱۸۹۷)، جانورشناس دانمارکی، متوجه تنوع بقایا در خاک‌ریزها شد و پی‌برد که همۀ صدف‌ها به گونه‌های رشدیافته تعلق دارند. فقدان کامل سنگ‌ریزه‌‌ در این توده‌ها حاکی از آن بود که این پشته‌ها به‌طور طبیعی ساخته نشده‌اند، و به این نتیجه رسید که این‌ها زباله‌های اقوام پیش از تاریخ‌اند. استین استروپ از پیش‌گامان دیرین جانورشناسی[۳] بود. تا دهۀ ۱۹۷۰، بررسی بقایای جانوران در محل‌های باستانی رایج نبود.

 


  1. Jomon
  2. Johannes Steenstrup
  3. archaeozoology