زره
زِرِه
پوشش محافظ بدن جنگاوران در جنگ و نبرد. زرههای اولیه را از پوست و چرم حیوانات میساختند، با رواج صنعت فلزکاری و پیشرفت فنون، ساختن زره فلزی در دنیای متمدن قدیم رایج شد. زره ژاپنی در قرون میانه بندبند و مفصلدار و از جنس آهن، چرم و ابریشم بود. در اروپا، بعد از سقوط امپراتوری روم، زره کوچک زنجیری میپوشیدند، اما از قرن ۱۳م زره صفحهای بهشکل تکههایی برای محافظت از بدن رایج شد که با تکامل آن در قرن ۱۵م سرتاپای جنگجو را میپوشانید. در ایران باستان نیز نخست از پوست و چرم بهمثابه زره استفاده میشد، که در شاهنامه نماد آن خفتان «ببر بیان» رستم است. امّا در عهد ساسانی زره فلزی معمول شد، که مرکب از حلقههای ریز فولادی بود و از گردن تا کمر را میپوشاند. زره و جوشن غور در قدیم معروفیت داشت. گژاگند (یا قزاکند) هم پوششی بود جنگی که مانند نیمتنهای آکنده از خردههای رشتههای ابریشم برتن میکردند. قدما داود نبی را مخترع زره میدانستند، ازجمله طبری میگوید «خدای تعالی آهن را فرمانبردار وی [داود] کرد تا در دست وی همچون خمیر و همچون موم شد و جبرئیل را بهفرمود تا وی را زرهگری بیاموخت». در ایران سازندۀ زره را زرهگر و زرهباف مینامیدند. جلیقۀ ضد گلوله که امروزه در ارتشها و پلیس کشورها متداول است، نوع تکاملیافتۀ زره انفرادی است. با اختراع سلاحهای آتشین استفاده از زره منسوخ شد و آلیاژهای محکم ضدگلوله برای حفاظت از خودروها، شناورها و هواپیماهای جنگی بهکار گرفته شد. تانکها و زرهپوشها (نفربر زرهی) مجهز به این نوع زرهاند.