زمان و حکایت

زمان و حکایت (Tempes et Recit)

کتابی در نظریۀ ادبیات از دیدگاه هرمنوتیکی، تألیف پل ریکور، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۸۳ـ۱۹۸۵. هریک از سه مجلد این کتاب عنوان فرعی مستقلی دارد: مجلد اول، پیرنگ و حکایت تاریخی؛ مجلد دوم، پیکربندی در حکایت داستانی؛ مجلد سوم، زمان نقل‌شده. مؤلف خود در مقدمۀ مجلد اول گفته است که این کتاب باید در ارتباط با کتاب دیگرش، استعارۀ زنده، خوانده شود. به عقیدۀ ریکور تجربۀ بشری زمانمند است و زمان انسانی، زمانی است که حکایت می‌شود. حکایت در نظر ریکور سه بُعد اصلی دارد؛ بُعد نخست عبارت است از پیش‌بنیادهای یک حکایت، اعم از طرح و توطئه، بُعد دوم، که به پیکربندی زمان می‌انجامد، بُعد ورود به متن داستان است، و بُعد سوم، که در آن حکایت بازپیکربندی می‌شود. نکتۀ اساسی در اندیشۀ ریکور، تلاقی تاریخ و داستان است. به تعبیری، در نظر ریکور تاریخ و داستان هر دو در یک ساحت شکل می‌گیرند، و آن ساحت زمان است. زمان و حکایت نقطۀ تلاقی ادبیات و فلسفه است.