زنجانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

زنجانی

 

از لهجه‌های ترکی که اهالی زنجان به آن سخن می‌گویند و به لهجه‌های ترکی ساوه‌ای، همدانی و قزوینی نزدیک است. صامت‌های این گویش همانند فارسی است جز این‌که واج‌های q و j، اولی به صورت حلقی و دومی به شکل /dz/ ادا می‌شوند. نشانة جمع -lar است: gejalar «شب‌ها»، در زنجانی هماوایی مصوت‌ها رعایت نمی‌شود. حالت اضافی با افزودن -si به مضاف، که بعد از مضاف‌الیه می‌آید، ساخته می‌شود. صفت قبل از موصوف می‌آید: sarinsu «آبِ خنک» و در صورتی که اسم به مصوت ختم شود به پایان صفت -i اضافه می‌شود. صفت فاعلی با -an پایانی ساخته می‌شود که به ستاک امر می‌چسبد. ضمایر منفصل شخصی عبارت‌اند از: olar/siz/biz/o/san/man. تفاوت مهم زنجانی با ترکی تبریز و اردبیل و خلخال در شناسة دوم شخص مفرد زمان‌های حال و آینده و ماضی نقلی است.