زندگی و عقاید آقای تریسترام شندی

زندگی و عقاید آقای تِریسْترام شَنْدی (The Life and Opinions of Tristram Shandy Gentleman)

رمانی از لارنس استرن، به زبان انگلیسی، منتشرشده در ‌۱۷۶۰‌ـ‌۱۷۶۷. این رمان، که عنوان آن دلیلی است بر این‌که لاجرم باید داستان تریسترام شندی بازگفته شود، در واقع داستان کسان تریسترام است، از پدر و مادر و عموی او و خدمتکارانشان. به نیمۀ داستان که می‌رسیم تازه تریسترام، که شوربختی‌های تولدش از نُه ماه پیش خانواده را دستخوش تعارضاتی کرده است، به‌دنیا می‌آید. در ساحت مجموعه‌ای از عقاید خرافی آزارنده، تریسترام در اواخر کتاب دورۀ کودکی‌اش را سپری می‌کند. داستان، یک‌سر هزلی آشفته‌وار از عقاید بورژوایی است که مسئلۀ تربیت را چنان جدی می‌گیرد که کودک به بی‌راهه کشیده می‌شود. عمو توبی، دون‌کیشوت‌وار به جنگاوری‌هایش می‌نازد و خدمتکار صالحش، تریم، نقش سانچو پانزا را دارد. داستان به همه چیز و همه کس با هزل و طنزی سیال می‌نگرد، و آشفتگی‌های دستوری و روایی عمدی به آن ویژگی مطبوعی می‌بخشد. گاه چند صفحۀ سفید، یا صفحاتی سیاه، یا پر از نشانه‌های موهوم می‌بینیم. تقلید بی‌مهابا از مونتنی، رابله و سروانتس به گیرایی رمان می‌افزاید. این رمان را طلیعۀ سبکی در داستان‌نویسی می‌دانند که در نیمۀ دوم قرن ۲۰ رایج شد و به داستان پسامدرن آوازه یافت.