زهاوی، جمیل صدقی (بغداد ۱۸۶۳ـ ۱۹۳۶)
زَهاوی، جَمیل صدقی (بغداد ۱۸۶۳ـ ۱۹۳۶) (al-Zahawi, Jamil Sidqi)
شاعر نئوکلاسیک کُرد عراقی. از اعقاب دودمان سلطنتی بابان سلیمانیه است. پس از فراگیری مقدمات علوم قرآنی، نزد پدرش، که مُفتی بغداد بود، با ادبیات و شعر کلاسیک عربی آشنا شد. سپس از طریق ترجمههای ترکی و فارسی، دلبستۀ ادبیات، علوم و اندیشههای غربی شد. در ۱۸۹۰ دبیر عربی روزنامۀ رسمی الزوراء بود، و پس از اعلام مشروطه در عثمانی (۱۹۰۸) به استانبول رفت و به تدریس فلسفۀ اسلامی و ادبیات عرب مشغول شد. پس از بازگشت به بغداد، در مدرسۀ حقوق به تدریس پرداخت. در ۱۹۱۷، کمیتهای بهمنظور ترجمۀ قوانین عثمانی تشکیل داد، و با استقلال عراق، از ۱۹۲۰ بهمدت چهار سال سناتور انتصابی بود. شهرت ادبی زهاوی با چاپ مقالات جنجالی او دربارۀ تئوریهای اجتماعی و علمی در نشریاتی چون المُقتَطف و المؤیَّد آغاز شد. زهاوی شاعر و نویسندۀ پرکار بود و رباعیات عمر خیام را به عربی ترجمه کرد. مضمون اصلی شعرهای او سیاسی، فلسفی، ناسیونالیستی، اخلاقی و آزادی زنان است. دیوان زهاوی در ۱۹۲۴ چاپ شد. او بر بسیاری از جنبههای سبک کهن شعر عربی خرده میگرفت و درپی ابداع اوزان جدید و انعکاس زندگی روزمره در شعر بود.