ساباتیه، پل (۱۸۵۴ـ۱۹۴۱)
ساباتیِه، پُل (۱۸۵۴ـ۱۹۴۱)(Sabatier, Paul)
شیمیدان فرانسوی. در ۱۸۹۷ دریافت که در صورت عبور مخلوطی از اتیلن[۱] و هیدروژن از روی ستون نیکل داغ، اتیلن به اتان[۲] تبدیل میشود. بعدها نشان داد که میتوان از نیکل برای کاتالیزکردن[۳] بسیاری از واکنشهای شیمیایی استفاده کرد. در ۱۹۱۲، جایزۀ نوبل شیمی را بهسبب کشف روش هیدروژندارکردن کاتالیزوری[۴] ترکیبات آلی بهدست آورد. ساباتیه در کارکاسون[۵] اود[۶] زاده شد و در دانشسرای عالی[۷] پاریس درس خواند. از ۱۸۸۴، در تولوز[۸] استاد بود. با همکاری دستیارش، آبه ژان باپتیست سندرن[۹] (۱۸۵۶ـ۱۹۳۶)، روش کاتالیستی نیکل[۱۰] را برای هیدروژندارکردن ترکیبات آروماتیک[۱۱] و غیراشباع[۱۲] دیگر بهکار برد و متان[۱۳] را از طریق هیدروژندارکردن مونواکسید کربن[۱۴] سنتز کرد. بعدها نشان داد که در دماهای بالاتر، از این کاتالیزور میتوان برای هیدروژنزدایی استفاده کرد و توانست آلدهیدها[۱۵] را از الکلهای اولیه، و کتون[۱۶]ها را از الکلهای ثانویه تهیه کند. ساباتیه بعدها نحوۀ استفاده از کاتالیزورهای اکسیدی[۱۷]، ازجمله اکسید منگنز[۱۸]، سیلیکا[۱۹]، و آلومینا[۲۰]، را کشف کرد. کاتالیزورهای متفاوت اغلب محصولاتی متفاوت با مواد آغازکننده تولید میکنند. مثلاً از الکلهای اولیه با آلومینا الفینها[۲۱] (الکن[۲۲]ها) بهدست میآید، درحالیکه با کاتالیزور مس[۲۳] آلدهیدها تولید میشوند.
- ↑ ethylene
- ↑ ethane
- ↑ catalyse
- ↑ catalytic hydrogenation
- ↑ Carcassonne
- ↑ Aude
- ↑ Ecole Normale Supérieure
- ↑ Toulouse
- ↑ Abbé Jean-Baptiste Senderens
- ↑ nickel-catalyst
- ↑ aromatic compound
- ↑ unsaturated
- ↑ methane
- ↑ carbon monoxide
- ↑ aldehydes
- ↑ ketone
- ↑ oxide catalysts
- ↑ manganese oxide
- ↑ silica
- ↑ alumina
- ↑ olefins
- ↑ alkene
- ↑ copper catalyst