ساترلند، ایوان (۱۹۳۸)
ساتِرلَند، ایوان (۱۹۳۸)(Sutherland, Ivan)
مهندس الکترونیک امریکایی و پیشگام تکمیل گرافیک رایانهای[۱]. با استفاده از این روش، رایانه اطلاعات را بهجای الفبایی ـ عددی[۲] تصویری[۳] نمایش میدهد. در هِیستینگز[۴] نبراسکا[۵] زاده شد و در بنیاد فناوری کارْنِگی[۶] و مؤسسۀ فناوری ماساچوست[۷] (اِمآیتی) درس خواند. از مؤسسان شرکت رایانهای اوانز اند ساترلند[۸] در سالت لیک سیتی[۹]، واقع در ایالت یوتا[۱۰]، بود؛ شرکتی که نقش عمدهای در عرضۀ سیستمهای گرافیک رایانهای عالیمرتبه داشت. از ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۶، ساترلند استاد دانشگاه یوتا بود و در ۱۹۷۶، به انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا[۱۱] پیوست. فعالیت ساترلند در مؤسسۀ فناوری ماساچوست، بهسبب شرکت او در پروژۀ اسکچپد[۱۲]، شایان توجه است. اسکچپد نخستین سیستم گرافیک رایانهای بود که کاربر رایانه میتوانست حین کاربری آن را تغییر دهد. در اسکچپد از آرایشهای پیچیدۀ دادهخورانی[۱۳] به رایانه برای تولید بازنمودههای اجسام در فضا، و نیز جزئیات هندسی استفاده میشد و کاربر میتوانست با استفاده از قلم نوری و تماس آن با سطح صفحه برنامهها را تغییر دهد. شاید اسکچپد نخستین برنامهای بود که از پنجره (ویندو)[۱۴] استفاده میکرد و یقیناً اولین برنامهای بود که شکلک (آیکون)[۱۵] داشت. ساترلند در دانشگاه یوتا به طراحی نوعی سیستم گرافیک رنگی مشغول شد. این سیستم تفاوتهای جزئی رنگ، و نیز پرسپکتیو دقیق را نمایش میداد و در آن امکان حرکتدادن، چرخاندن و بزرگ و کوچککردن تصویر وجود داشت. به این ترتیب، تصویر واقعیتری از اجسام بهدست میآمد. با این ابداعات، رایانه برای اجرای کارهای طراحی، مهندسی، و معماری قابل استفاده شد.