سادات مرعشی
سادات مرعشی (حک: ۷۶۰ـ۹۸۷ق)
(یا: آل مرعش) سلسله‌ای از حکّام سادات مازندران که نسب خود را به سیدعلی مرعش، نوادۀ امام زین‌العابدین (ع)، می‌رساندند و به چهار شعبۀ مرعشیۀ مازندران، قزوین، اصفهان، و شوشتر تقسیم می‌شدند. نخستین حکمران این سلسله سیدقوام‌الدین مرعشی است که در ۷۶۰ق، مقارن دورۀ تیمور، با کمک سادات و مریدان خود کیا افراسیاب چلابی از افراسیابیان مازندران را برانداخت و حکومت مرعشیان را پایه‌گذاری کرد. جانشینان او هم حوزۀ حکمرانی مرعشیان را گسترش دادند و علاوه‌‌بر تمام مازندران، استرآباد و حتی طالقان و قزوین را نیز در اختیار گرفتند. لشکرکشی تیمور به مازندران در ۷۹۵ق، و تبعید مرعشیان به سمرقند، پایان دورۀ اول حکومت مرعشیان مازندران بود. با بازگشت خاندان مرعشی به مازندران در اواخر عمر تیمور، و با عقب‌‌راندن حکّام تیموری از مازندران، دورۀ دوم حکومت آنان آغاز شد. ساری و آمل پایتخت فرمانروایان آل مرعش بود. جنگ‌های داخلی برای کسب قدرت بین اعضای خاندان مرعشیان مهم‌ترین علل ضعف آنان بود. در دورۀ صفویه سادات مرعشی به‌سبب انتساب به ائمۀ شیعه، قدرت و جایگاه بیشتری یافتند. مهدعلیا، مادر شاه عباس اول، نیز از این خاندان بود. آخرین امیر سلسلۀ آل مرعش محمد بن مراد نام داشت که با قتل او در ۹۸۷ق، فرمانروایی این سلسله بر مازندران به‌‌پایان رسید. از سادات مرعشی معاریف بسیاری برخاسته‌اند که از آن جمله می‌توان به سید ظهیرالدین مرعشی، مؤلف تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، و قاضی نورالله شوشتری، مؤلف مجالس‌المؤمنین، اشاره کرد.