ساعت (تاریخچه ورود به ایران)
ساعت؛ تاریخچه ورود به ایران
ساعتِ بزرگِ ناقوس‌دار و چهارطرفه‌ای که در برج عمارت شمس‌العماره نصب شد، نخستین ساعت واردشده به ایران بود (ح 1273ق). شرکتِ سازندۀ این ساعت مهندسی را نیز برای نصب آن به ایران فرستاد و این مهندس قاعدۀ کوک‌کردن و روغن‌کاریِ ساعت را به میرزا علی‌اکبر خان، معروف به ساعت‌ساز، آموخت. از طرفِ این شرکت، ساعتِ بغلیِ جواهرنشانی نیز برای ناصرالدین شاه قاجار فرستاده شد. استفاده از این نوع ساعتِ کوکی که با کلیدی کوک می‌شد، به تدریج در میان اعیان و اشراف مرسوم شد. این ساعت‌ها را باید هر 24 ساعت یک‌بار کوک می‌کردند و از آن‌جاکه برای ایرانیان غروب وقت شرعی بود، ساعت‌های اولیۀ وارداتی به ایران همگی غروب‌کوک بودند، یعنی همۀ ساعت‌داران ساعت‌های خود را هنگامِ غروب کوک می‌کردند. این قاعده تا دورۀ حکومت رضا شاه پهلوی باقی بود، تا این‌که در زمان او وقت کوکِ ساعت از غروب به ظهر تغییر کرد. در این زمان ظهربهظهر تلگرافی از لندن مخابره می‌شد که ساعت دقیق را از روی ساعتِ لندن معلوم می‌کرد. به آن دسته ساعت‌هایی که ظهربهظهر کوک می‌شدند، ظهرکوک می‌گفتند. رفته‌رفته که بر شمار ساعت‌داران افزوده شد و استفاده از ساعت عمومیت یافت، لزوم تأسیس تعمیرگاهِ ساعت، (ساعت‌سازی)، نیز بروز کرد. علی‌اکبر خان ساعت‌ساز که فضل تقدم داشت در بازارچۀ مروی دکانی گرفت و نخستین ساعت‌سازی ایران را تأسیس کرد و شاگردانی پرورد که هریک بعدها در گوشه‌ای دکان ساعت‌سازی برپا کردند.