سال مرگ ریکاردو ریش

سالِ مَرگِ ریکاردو ریش (O ano da morte de Ricardo Reis)

رمانی از ژوزه ساراماگو، به زبان پرتغالی، منتشرشده در ۱۹۸۴. ریکاردو ریشِ شاعرمسلک، که اشعارش را هم ارباب هنر می‌ستایند و هم خوانندگان عادی بدان خوش نگریسته‌اند، در ۱۸۸۷ در پرتو متولد شده است. ریش، که در کالج یسوعیان پرورش یافته و پزشک است، به مشروطه روی می‌آورد و در ۱۹۱۹ در برزیل سکنی می‌گزیند. ریش جلوۀ دیگری از شخصیت استثنایی شاعر بلندآوازۀ پرتغالی، فرناندو پسوآ، است. ریش، چندی پس از درگذشت پسوآ به لیسبون بازمی‌گردد. گفت‌وگوهای او با پسوآ، که اجازه یافته پس از مردن نیز به مدت نُه ماه در میان زندگان بماند، با گشت‌وگذارهای غریب ریش در شهر و عشق سرد او به لیدیا همراه است. ریش جاذبه‌های زندگی عادی را درک نمی‌کند. لیدیا با حضورش او را به زندگی نزدیک می‌کند، اما روح ریش هرگز با زندگی یگانه نخواهد شد. رابطۀ ریش و لیدیا به شکست می‌انجامد. داستان از منظر راوی دانای کل روایت می‌شود. ساراماگو در این رمان آشکارا جانب محرومان را می‌گیرد و از زبان آن‌ها به شیوه‌ای خطابه‌گون و جانبدارانه سخن می‌‌گوید.