سال یابی با پتاسیم ـ آرگون
سال‌یابی با پُتاسیم‌ـ‌آرگون (potassium-argon dating)
روش سال‌یابی ایزوتوپی مبتنی‌بر واپاشی پرتوزا[۱]ی پتاسیم‌ـ۴۰ (K۴۰) به ایزوتوپ پایدار آرگون‌ـ۴۰ (Ar۴۰). زمان بر پایۀ نیم‌عمرِ[۲] شناخته‌شدۀ K۴۰، و نسبت K۴۰ به Ar۴۰ محاسبه می‌شود. برای تعیین سن نمونۀ سنگ‌هایی از حدود ۱۰۰هزار تا ۳۰میلیون سال پیش این روش کارا بوده است. این روش در اصل برای تعیین عمر لایه‌های آتشفشانی در توالی‌های چینه‌شناختی[۳] دارای نهشته‌های باستان‌شناختی و زمان‌بندی دیرین مغناطیسی معکوس[۴] به‌‌کار برده می‌شود. عواملی نظیر آلودگی نمونه[۵] براثر آرگون جذب‌شده از هوا و اتلاف گاز آرگون براثر نفوذ از مادّۀ معدنی، کاربرد این شیوه را محدود می‌کند. سال‌یابی با پتاسیم‌ـ‌آرگون موجب شده است که تعیین تاریخ‌نگاری در زمینۀ تحول و توسعه انسان‌نماها[۶] امکان‌پذیر شود. با این روش قدمت سنگوارۀ نیای برجامانده Aegyptopithecuszeuxis، از فیوم[۷] در مصر، حدود ۲.۸میلیون و عمر نخستین گونۀ شناخته‌شدۀ انسان[۸]، (جمجمۀ ۱۴۷۰، از تورکانای شرقی[۹]، واقع در کنیا) حدود ۱.۸میلیون سال محاسبه شده است. از این روش برای تعیین عمر نخستین انسان‌ها در سایر کاوشگاه‌های افریقایی از قبیل حدّار[۱۰]، اتیوپی، و در درۀ اولدووایی[۱۱]، تانزانیا، نیز استفاده کرده‌اند. در محل اخیر قدمت ۲میلیون سال، براساس سال‌یابی با پتاسیم‌ـ‌آرگون برای پوک‌سنگ آتشفشانی[۱۲] سنگ‌پا[۱۳] و مواد دیگر برآورد شده است.