سامریان
سامِریان (Samaritan)
(یا: سامریون) نوادگان مهاجرانی که آشوری‌ها آنان را، پس از اشغال سلطنت باستانی اسرائیل در ۷۲۲پ‌م، به‌اجبار در سامره (اکنون در بخش شمالی فلسطین) اسکان دادند. سامریان به گونه‌ای از یهودیت[۱] معتقدند، اما فقط اسفار پنج‌گانه[۲] (اسفار خمسه)، یا پنج کتاب مقدس حضرت موسی (ع) در عهد عتیق، را قبول کردند و معبدی را در کوه جرزیم[۳] عبادتگاه اصلی خود قرار دادند. سامریان مردمی محافظه‌کار و جدا‌افتاده بودند و در زمان حکومت مسلمانان تعداد آنان روبه زوال نهاد. امروزه فقط چندصد نفر از آنان در جماعت کوچکی در نابلس[۴] باقی مانده‌اند. زبان آن‌ها نوعی آرامی فلسطینی است. ترجمۀ اسفار پنج‌گانه به زبان سامری، چون با متون دیگر اختلاف دارد مورد توجه و بحث است.