سانکهیا
سانْکهیا (Samkhya)
(در سانسکریت بهمعنی «محاسبه» یا «حساب») یکی از شش رکن اصلی فلسفۀ هندو، در تمیز بین ماده و روح. سانکهیا در اوپانیشادها تعلیم داده میشود و عالم را مرکب از دو صورت تعریف میکند؛ پراکریتی[۱] (طبیعت) و پوروشا[۲] (روح فردی). ماده از ۲۵ عنصر تشکیل میشود که در رأس آنها خاک، آب، آتش، هوا، و مکان قرار میگیرد. عنصر بیستوپنجم زمان است. سانکهیا آنی را طلب میکند که غیر از این ۲۵ عنصر است، یعنی روح محض.