سایوز
سایوز (Soyuz)
(در روسی به معنی «اتحاد») مجموعهای از سفینههای فضایی شوروی، با گنجایش حداکثر سه فضانورد. این مجموعه اکنون در اختیار روسیه است. سفینه سایوز شامل سه بخش است: قسمت عقب دربردارندۀ موتورها، و قسمت مرکزی جایگاه سرنشینان است؛ جایگاهی در جلو نیز برای کار و زندگی فضانوردان در نظر گرفته شده است. با اینکه سفینه در اصل برای پروازهای مستقل فضایی به کار میرفت، امّا از ۱۹۹۸، در خدمت حمل و نقل سرنشینان و قطعات به ایستگاه فضایی بینالمللی[۱] درآمد. در آوریل ۱۹۶۷، سایوز ۱ ضمن نخستین پرواز سقوط کرد و یگانه هدایتکنندهاش، ولادیمیر کوماروف[۲]، کشته شد؛ با این حال در ۱۹۶۸، سایوز ۳ نخستین ملاقات فضایی سفینۀ سرنشیندار و الحاق کیهاننورد[۳] را ممکن ساخت. در ۱۹۶۹، سایوز ۶ همزمان سه سفینه فضایی و هفت انسان را در مدار زمین قرار داد. در ۱۹۷۱، سایوز ۱۱ به نخستین ایستگاه فضایی، سالیوت۱[۴] پیوست، هرچند که سه کیهاننورد آن هنگام بازگشت به علت کاهش فشار سفینه، که بر اثر نقص دریچهها رخ داده بود، جان باختند. در ۱۹۷۵، طرح آزمایشی آپولو ـ سایوز به الحاق موفقیتآمیز این دو فضاپیما در مدار انجامید.